เคฐเคตिเคตाเคฐ, 3 เค…เค—เคธ्เคค 2025

Voter ID Card Download เค•ैเคธे เค•เคฐें ?


1. เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เค†เคงिเค•ाเคฐिเค• เคฎเคคเคฆाเคคा เคธेเคตा เคชोเคฐ्เคŸเคฒ voters.eci.gov.in เคชเคฐ เคœाเคँ।

2. เคนोเคฎ เคชेเคœ เค•े เคฆाเคนिเคจे เคธाเค‡เคก เคฎे เค‰เคชเคฐ เค•े เคคเคฐเคซ 'Login' เคฌเคŸเคจ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคœिเคธ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें, เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เคจंเคฌเคฐ, เคชाเคธเคตเคฐ्เคก เค”เคฐ เค•ैเคช्เคšा เค•ोเคก เคฆเคฐ्เคœ เค•เคฐें เค”เคฐ 'Request OTP' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐ เคฆें।

3. เค†เคชเค•े เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เคซोเคจ เคชเคฐ เคเค• เค“เคŸीเคชी เคช्เคฐाเคช्‍เคค เคนोเค—ा เคœिเคธे เคจिเคฐ्เคฆिเคท्‍เคŸ เคธ्‍เคฅाเคจ เคชเคฐ เคฆเคฐ्เคœ เค•เคฐें เค”เคฐ เคธเคค्‍เคฏाเคชिเคค เค•เคฐे เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ 'Verify & Login' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐ เคฆें।

4. เคจिเคตाเคธ เค•ा เคธ्เคฅाเคจांเคคเคฐเคฃ/ เคฎौเคœूเคฆा เคฎเคคเคฆाเคคा เคธूเคšी เคฎें เคช्เคฐเคตिเคท्เคŸिเคฏों เค•ा เคธुเคงाเคฐ/ เคˆเคชीเค†เคˆเคธी เค•ा เคช्เคฐเคคिเคธ्เคฅाเคชเคจ/ เคชीเคกเคฌ्เคฒ्เคฏूเคกी เค•ा เค…ंเค•เคจ' เคŸैเคฌ เค•े เคคเคนเคค 'Fill Form 8' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।

5. เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ 'Self' เคตिเค•เคฒ्เคช เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐे เค”เคฐ 'Submit' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।

6. เค†เคชเค•े เคตोเคŸเคฐ เค†เคˆเคกी เค•ाเคฐ्เคก เค•ा เคตिเคตเคฐเคฃ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•िเคฏा เคœाเคเค—ा। เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ 'เคฎौเคœूเคฆा เคฎเคคเคฆाเคคा เคธूเคšी เคฎें เคช्เคฐเคตिเคท्เคŸिเคฏों เค•ा เคธुเคงाเคฐ' เคตिเค•เคฒ्เคช เคšुเคจें เค”เคฐ 'Ok' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।

7. เค†เคชเค•ा เคตिเคตเคฐเคฃ 'เคฐाเคœ्เคฏ, เคœिเคฒा เค”เคฐ เคตिเคงाเคจเคธเคญा/ เคธंเคธเคฆीเคฏ เคจिเคฐ्เคตाเคšเคจ เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐें' เค…เคจुเคญाเค— เค•े เคคเคนเคค เคธ्เคตเคšाเคฒिเคค เคฐूเคช เคธे เค…เคชเคกेเคŸ เค•िเคฏा เคœाเคเค—ा। เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ 'Next' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।

8. 'เคตिเคตเคฐเคฃ' เค…เคจुเคญाเค— เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค, เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เคจंเคฌเคฐ เคตिเค•เคฒ्เคช เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค 'self' เคตिเค•เคฒ्‍เคช เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐे, เค…เคชเคจा เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เคจंเคฌเคฐ เคฆเคฐ्เคœ เค•เคฐें เค”เคฐ 'Next' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।

9. เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ, 'เคฎौเคœूเคฆा เคฎเคคเคฆाเคคा เคธूเคšी เคฎें เคช्เคฐเคตिเคท्เคŸिเคฏों เค•े เคธुเคงाเคฐ เค•े เคฒिเค เค†เคตेเคฆเคจ' เค…เคจुเคญाเค— เค•े เคคเคนเคค 'เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เคจंเคฌเคฐ' เคšुเคจें। เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เคจंเคฌเคฐ, เค“เคŸीเคชी เคฆเคฐ्เคœ เค•เคฐें เค”เคฐ 'Next' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।

10. เค˜ोเคทเคฃा เค”เคฐ เค•ैเคช्เคšा เค•ोเคก เคฆเคฐ्เคœ เค•เคฐें เค”เคฐ 'Preview and Submit' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें। เคชूเคฐ्เคตाเคตเคฒोเค•เคจ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•िเคฏा เคœाเคเค—ा। เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ 'Submit' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें। เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เคจंเคฌเคฐ เคคुเคฐंเคค เค…เคชเคกेเคŸ เคนो เคœाเคเค—ा.

11. เคฒॉเค—िเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ 'E-EPIC Download' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।

12. EPIC number เคฆเคฐ्เคœ เค•เคฐें, เคฐाเคœ्เคฏ เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐें เค”เคฐ 'Search' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।

13. เคชเคนเคšाเคจ เคชเคค्เคฐ เค•ा เคตिเคตเคฐเคฃ เคธ्เค•्เคฐीเคจ เคชเคฐ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเค—ा। 'Sent OTP' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें। เค•ृเคชเคฏा เคง्เคฏाเคจ เคฆें เค•ि เคฏเคฆि เค†เคชเค•ा เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เคจंเคฌเคฐ เค…เคชเคกेเคŸ เคจเคนीं เคนै, เคคो 'เค“เคŸीเคชी เคญेเคœें' เคฌเคŸเคจ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคจเคนीं เคนोเค—ा।

14. OTP เคฆเคฐ्เคœ เค•เคฐें เค”เคฐ 'Verify' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।

15. Voter Id Card เคกाเค‰เคจเคฒोเคก เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค 'Download e-EPIC' เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคฐเคตिเคตाเคฐ, 20 เคœुเคฒाเคˆ 2025

Keywords Symbols

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคธोเคฎเคตाเคฐ, 24 เคฎाเคฐ्เคš 2025

Welcome to Computing๐Ÿ–ฅ️ Power ⚡

 


Welcome to Computing Power

✳️เคฏเคน เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคชाเค  เคกिเคœिเคŸเคฒ เคฏुเค— เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸिंเค— เคชॉเคตเคฐ เค•ी เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเค•ा เคชเคฐ เคšเคฐ्เคšा เค•เคฐเคคा เคนै, เคœเคนाँ เคฒเค—เคญเค— เคนเคฐ เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เค”เคฐ เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐीเค•ृเคค เคนो เค—เค เคนैं। เค”เคฐ เคกेเคŸा เคธाเค‡ंเคธ เคตिเคถेเคทเคœ्เคžों เคจे เคชूเคฐ्เคตाเคจुเคฎाเคจ เคฒเค—ाเคฏा เคนै เค•ि เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฎें เคนเคฎ เคฌเคจा เคฐเคนे เค•ंเคช्เคฏूเคŸिंเค— เค‡ंเคซ्เคฐाเคธ्เคŸ्เคฐเค•्เคšเคฐ เค†เคจे เคตाเคฒे เคตเคฐ्เคทों เคฎें เค”เคฐ เคญी เคฌेเคนเคคเคฐीเคจ เคฐूเคช เคฎें เคตिเค•เคธिเคค เคนोเค—ा। เค‡เคธी เคฌीเคš, เคนเคฎाเคฐे เคชाเคธ เคชเคนเคฒे เคธे เคนी 5เคœी เคนै; 6เคœी เค•ी เคฏुเค— เค•े เคฒिเค เคคैเคฏाเคฐ เคฐเคนें เคœिเคธเคฎें เคนเคฎाเคฐे เคนाเคฅ เคฎें เค”เคฐ เคนเคฎाเคฐे เคšाเคฐों เค“เคฐ เคกिเคตाเค‡เคธों เคฎें เค”เคฐ เคญी เค…เคงिเค• เคชॉเคตเคฐ เคนोเค—ी। เค”เคฐ เค‡เคธเคธे เคญเคฒे เคนी, เค•ंเคช्เคฏूเคŸिंเค— เคชॉเคตเคฐ เค‰เคฆ्เคฏोเค— เคฎें เค”เคฐ เคญी เค…เคงिเค• เคŸेเค• เคจौเค•เคฐिเคฏाँ เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै, เคฒेเค•िเคจ เค‰เคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐों เค•ो เคตिเคถिเคท्เคŸ เคฏोเค—्เคฏเคคा เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนोเค—ी। เคกेเคŸा เคธाเค‡ंเคธ เคธे เคฒेเค•เคฐ เคฐोเคฌोเคŸिเค•्เคธ เค”เคฐ เค†เคˆเคŸी เคช्เคฐเคฌंเคงเคจ เคคเค•, เค‡เคธ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคจे เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฆेเคถ เคฎें เคฐोเคœเค—ाเคฐ เค•े เคธเคฌเคธे เคฌเคก़े เคช्เคฐเคคिเคถเคค เค•ो เคŠเคฐ्เคœा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•ी เคนै। เคนเคฎाเคฐे เค‰เคชเค•เคฐเคฃों เค•ी เคœिเคคเคจी เค…เคงिเค• เค•ंเคช्เคฏूเคŸिंเค— เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนोเค—ी, เค‰เคคเคจे เคนी เค…เคงिเค• เคคเค•เคจीเคถिเคฏเคจ, เค†เคˆเคŸी เคŸीเคฎें, เคธंเคฌंเคง เคช्เคฐเคฌंเคงเค• เค”เคฐ เค—्เคฐाเคนเค• เคฆेเค–เคญाเคฒ เค…เคฐ्เคฅเคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ी เคตृเคฆ्เคงि เคนोเค—ी।


เค‡เคธ เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•े เคคเคนเคค เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคถाเค–ा เคœिเคธे เค†เคช เค†เคœ เคธीเค– เคธเค•เคคे เคนैं, เคตो เคนै RPA, เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฐोเคฌोเคŸिเค• เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคธ्เคตเคšाเคฒเคจ। Simplilearn เคชเคฐ, RPA เคธเคญी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เค•ंเคช्เคฏूเคŸिंเค— เค”เคฐ เคธ्เคตเคšाเคฒเคจ เคธॉเคซ़्เคŸเคตेเคฏเคฐ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคนै เคœिเคธเคธे เค†เคชเค•ो เค†เคˆเคŸी เค‰เคฆ्เคฏोเค— เคฎें เค‰เคš्เคš เคตेเคคเคจ เคตाเคฒी เคญूเคฎिเค•ा เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคถिเค•्เคทिเคค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคฏเคนां เคเค• เคฌाเคฐ RPA เคช्เคฐเคถिเค•्เคทเคฃ เคชूเคฐा เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เค†เคช เคฒเค•्เคท्เคฏिเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं:


เคกेเคŸा เคตैเคœ्เคžाเคจिเค•

เค†เคฐ्เคŸिเคซिเคถिเคฏเคฒ เค‡ंเคŸेเคฒिเคœेंเคธ (AI) เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐ

เค†เคฐ्เคŸिเคซिเคถिเคฏเคฒ เค‡ंเคŸेเคฒिเคœेंเคธ (AI) เค†เคฐ्เค•िเคŸेเค•्เคŸ

เคฐोเคฌोเคŸिเค•्เคธ เคถोเคงเค•เคฐ्เคคा

เคฐोเคฌोเคŸिเค•्เคธ เคกिเคœ़ाเค‡เคจเคฐ

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคถเคจिเคตाเคฐ, 9 เคจเคตंเคฌเคฐ 2024

What is Ms Word


**MS Word (Microsoft Word)** เคเค• เคฌเคนुเคค เคนी เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เค”เคฐ เค‰เคชเคฏोเค—ी **เคตเคฐ्เคก เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค—** เคธॉเคซ़्เคŸเคตेเคฏเคฐ เคนै, เคœिเคธे **Microsoft Corporation** เคฆ्เคตाเคฐा เคตिเค•เคธिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคฏเคน เคธॉเคซ़्เคŸเคตेเคฏเคฐ เคฎुเค–्เคฏ เคฐूเคช เคธे **เคกॉเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ्เคธ** (เคœैเคธे เค•ि เคชเคค्เคฐ, เคฐिเคชोเคฐ्เคŸ, เคฐिเคœ़्เคฏूเคฎे, เคจिเคฌंเคง เค†เคฆि) เคฌเคจाเคจे, เคธंเคชाเคฆिเคค เค•เคฐเคจे, เค”เคฐ เคช्เคฐाเคฐूเคชिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। MS Word เค•ो เค…เค•्เคธเคฐ **เค‘เคซिเคธ เคธुเค‡เคŸ** เค•े เคเค• เคนिเคธ्เคธे เค•े เคฐूเคช เคฎें เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै, เค”เคฐ เคฏเคน **Windows** เค”เคฐ **MacOS** เคฆोเคจों เคช्เคฒेเคŸเคซ़ॉเคฐ्เคฎ्เคธ เคชเคฐ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนै। 


### MS Word เค•ी เคช्เคฐเคฎुเค– เคตिเคถेเคทเคคाเคँ:

1. **เคกॉเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ เคธंเคชाเคฆเคจ เค”เคฐ เคช्เคฐाเคฐूเคชเคจ (Editing and Formatting):**

   - MS Word เคฎें เค†เคช เคŸेเค•्เคธ्เคŸ เค•ो เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคซ़ॉเคจ्เคŸ, เค†เค•ाเคฐ, เคฐंเค—, เค”เคฐ เคถैเคฒी เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคธเค•เคคे เคนैं।

   - เค†เคช เคนेเคกिंเค—्เคธ, เค‰เคช-เคนेเคกिंเค—्เคธ, เค”เคฐ เคชैเคฐाเค—्เคฐाเคซ़ เค•ो เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं।

   

2. **เคธ्เคชेเคฒ เคšेเค• (Spell Check):**

   - เคฏเคน เคซीเคšเคฐ เค†เคชเค•े เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ़ เคฎें เคถเคฌ्เคฆों เค•ी เคตเคฐ्เคคเคจी เค•ी เคœांเคš เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เค—เคฒเคค เคถเคฌ्เคฆों เค•ो เคธเคนी เค•เคฐเคจे เค•ा เคธुเคाเคต เคฆेเคคा เคนै।


3. **เคšिเคค्เคฐ เค”เคฐ เค—्เคฐाเคซ़िเค•्เคธ (Inserting Images and Graphics):**

   - เค†เคช เคšिเคค्เคฐ, เคšाเคฐ्เคŸ, เคŸेเคฌเคฒ, เค”เคฐ เค…เคจ्เคฏ เคฎीเคกिเคฏा เคซ़ाเค‡เคฒें เค†เคธाเคจी เคธे เค…เคชเคจे เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ़ เคฎें เคœोเคก़ เคธเค•เคคे เคนैं।


4. **เคŸेเคฎ्เคชเคฒेเคŸ्เคธ (Templates):**

   - MS Word เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคคैเคฏाเคฐ เคŸेเคฎ्เคชเคฒेเคŸ्เคธ เคนोเคคे เคนैं, เคœिเคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค†เคช เคฐिเคชोเคฐ्เคŸ, เคชเคค्เคฐ, เคฌ्เคฐोเคถเคฐ, เค†เคฆि เคฌเคจाเคจे เคฎें เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं।


5. **เคŸ्เคฐैเค• เคšेंเคœेเคธ (Track Changes):**

   - เคฏเคน เคซीเคšเคฐ เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ़ เคฎें เค•िเค เค—เค เคธंเคถोเคงเคจों เค•ो เคŸ्เคฐैเค• เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคฏोเค—ी เคนै, เคœो เคŸीเคฎ เคฎें เคธเคนเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคธเคนाเคฏเค• เคนोเคคा เคนै।


6. **เคฎेเคฒ เคฎเคฐ्เคœ (Mail Merge):**

   - MS Word เค•ा เคฎेเคฒ เคฎเคฐ्เคœ เคซीเคšเคฐ เคฌเคก़े เคชैเคฎाเคจे เคชเคฐ เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เคชเคค्เคฐ เคฏा เคกाเค• เคญेเคœเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै, เคœैเคธे เค•ि เคธเคฐ्เคŸिเคซिเค•ेเคŸ, เคจिเคฎंเคค्เคฐเคฃ เคชเคค्เคฐ เค†เคฆि เคญेเคœเคจे เค•े เคฒिเค।


7. **เคชीเคกीเคเคซ เคเค•्เคธเคชोเคฐ्เคŸ (PDF Export):**

   - เค†เคช เค…เคชเคจे MS Word เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ़ เค•ो PDF เคซॉเคฐ्เคฎेเคŸ เคฎें เค†เคธाเคจी เคธे เคธेเคต เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं, เคœिเคธเคธे เค‰เคธे เคธाเคा เค•เคฐเคจा เคฏा เคช्เคฐिंเคŸ เค•เคฐเคจा เคธเคฐเคฒ เคนो เคœाเคคा เคนै।


8. **เคฎเคฒ्เคŸी-เคฒिंเค—ुเค…เคฒ เคธเคชोเคฐ्เคŸ (Multilingual Support):**

   - MS Word เคตिเคญिเคจ्เคจ เคญाเคทाเค“ं เคฎें เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เค•ा เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เค•เคฐเคคा เคนै, เคœिเคธเคธे เคฏเคน เคตिเคญिเคจ्เคจ เคญाเคทाเคˆ เค‰เคชเคฏोเค—เค•เคฐ्เคคाเค“ं เค•े เคฒिเค เค…เคจुเค•ूเคฒ เคนै।


### MS Word เค•ा เค‡เคคिเคนाเคธ:

Microsoft Word เค•ो 1983 เคฎें เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ **Microsoft Corporation** เคฆ्เคตाเคฐा เคœाเคฐी เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เค‡เคธเค•ा เคฎुเค–्เคฏ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคเค• เคเคธा เคตเคฐ्เคก เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค— เคธॉเคซ़्เคŸเคตेเคฏเคฐ เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคจा เคฅा เคœो เคชเคนเคฒे เค•े เคธिเคธ्เคŸเคฎों เคธे เค•เคนीं เคœ्เคฏाเคฆा เคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เค”เคฐ เคธुเคตिเคงाเคœเคจเค• เคนो। เคธเคฎเคฏ เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ MS Word เคฎें เค•เคˆ เคจเค เคซीเคšเคฐ्เคธ เคœोเคก़े เค—เค, เค”เคฐ เคฏเคน เค†เคœ เคเค• เคช्เคฐเคฎुเค– เค‘เคซिเคธ เคธॉเคซ़्เคŸเคตेเคฏเคฐ เคฌเคจ เค—เคฏा เคนै।


### MS Word เค•े เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ:

MS Word เค•े เค•เคˆ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ เคœाเคฐी เค•िเค เค—เค เคนैं, เคœैเคธे:

- MS Word 97

- MS Word 2003

- MS Word 2007

- MS Word 2010

- MS Word 2013

- MS Word 2016

- MS Word 2019

- MS Word for Office 365


### เค‰เคชเคฏोเค—:

- **เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เค‰เคชเคฏोเค—**: เค˜เคฐ เค•े เค‰เคชเคฏोเค—เค•เคฐ्เคคाเค“ं เค•े เคฒिเค เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ़ เคฌเคจाเคจा, เคจोเคŸ्เคธ เคคैเคฏाเคฐ เค•เคฐเคจा เค†เคฆि।

- **เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค• เค‰เคชเคฏोเค—**: เค•ंเคชเคจिเคฏों เคฎें เคฐिเคชोเคฐ्เคŸ्เคธ, เคช्เคฐเคธ्เคคाเคต, เค”เคฐ เค…เคจ्เคฏ เค”เคชเคšाเคฐिเค• เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ़ เคคैเคฏाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค।

- **เคถैเค•्เคทिเค• เค‰เคชเคฏोเค—**: เค›ाเคค्เคฐों เค”เคฐ เคถिเค•्เคทเค•ों เคฆ्เคตाเคฐा เคฐिเคชोเคฐ्เคŸ, เคฅिเคธिเคธ, เคจोเคŸ्เคธ เค†เคฆि เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค।


MS Word เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฆुเคจिเคฏा เคญเคฐ เคฎें เคฒाเค–ों เคฒोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं, เค”เคฐ เคฏเคน เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคฆुเคจिเคฏा เค•ा เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เค”เคฐ เคฌुเคจिเคฏाเคฆी เคนिเคธ्เคธा เคฌเคจ เคšुเค•ा เคนै।

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคฌुเคงเคตाเคฐ, 16 เค…เค•्เคŸूเคฌเคฐ 2024

What is AI

 AI เค•ा เคซ़ुเคฒ เคซ़ॉเคฐ्เคฎ เคนै - เค†เคฐ्เคŸिเคซ़िเคถिเคฏเคฒ เค‡ंเคŸेเคฒिเคœेंเคธ. เคฏเคน เคเค• เคคเค•เคจीเค• เคนै เคœिเคธเค•े เคœ़เคฐिเค เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค”เคฐ เคฎเคถीเคจों เค•ो เคฎाเคจเคต เคœैเคธी เคธोเคšเคจे, เคธเคฎเคเคจे, เคธเคฎเคธ्เคฏा เคธुเคฒเคाเคจे, เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒेเคจे, เค”เคฐ เคฐเคšเคจाเคค्เคฎเค•เคคा เคธीเค–ाเคˆ เคœाเคคी เคนै. AI, เคฎเคถीเคจों เค•ो เคฎाเคจเคต เคœैเคธी เคคเคฐ्เค•เคถเค•्เคคि เค”เคฐ เคธ्เคตाเคฏเคค्เคค เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒेเคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เคฆेเคคा เคนै.

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคถुเค•्เคฐเคตाเคฐ, 27 เคธिเคคंเคฌเคฐ 2024

How to send sms give me call history in email



  1. Open the Message app on your Airtel mobile
  2. Enter "121" as the receiver
  3. Type "EPREBILL" as the message
  4. Specify the duration or dates for which you need the call details
  5. Enter your email ID to receive the call details
  6. Send the message from your Airtel mobile number
You can receive your call history as a PDF document for one or six months. To open the PDF, you can:
  1. Wait for a response
  2. Open Gmail
  3. Scroll down to open the PDF
  4. Enter the password
เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคฌुเคงเคตाเคฐ, 25 เคธिเคคंเคฌเคฐ 2024

MS-Excel Shortcut Keys



Close a workbook.

Ctrl+W

Open a workbook.

Ctrl+O

Go to the Home tab.

Alt+H

Save a workbook.

Ctrl+S

Copy selection.

Ctrl+C

Paste selection.

Ctrl+V

Undo recent action.

Ctrl+Z

Remove cell contents.

Delete

Choose a fill color.

Alt+H, H

Cut selection.

Ctrl+X

Go to the Insert tab.

Alt+N

Apply bold formatting.

Ctrl+B

Center align cell contents.

Alt+H, A, C

Go to the Page Layout tab.

Alt+P

Go to the Data tab.

Alt+A

Go to the View tab.

Alt+W

Open the context menu.

Shift+F10 or

Windows Menu key

Add borders.

Alt+H, B

Delete column.

Alt+H, D, C

Go to the Formula tab.

Alt+M

Hide the selected rows.

Ctrl+9

Hide the selected columns.

Ctrl+0

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคฐเคตिเคตाเคฐ, 15 เคธिเคคंเคฌเคฐ 2024

Final Test of BS-CLS





CLS Test 1:-
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScU5fde0Pch6145hQ5cN6PqwVpik4X9Im4PGPA66cB8KI6AsA/viewform?usp=sf_link

CLS Test 2:- https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSewyfOpW__-NkUQ4Vy1FTrWDPVXvmb03lCGa058EFKrEnW8Yg/viewform?usp=sf_link

CLS Test 3:- https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeN2BxPQFgclPx5NHBOjWfuKqGviiBdNVBloINMfa7YNHr76g/viewform?usp=sf_link

March Batch :-   https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfJg9CDPUCeJDWLIySObp1WyNX3kbZVe2vd7_qBjFQO3vLxnA/viewform?usp=sf_link
เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคถुเค•्เคฐเคตाเคฐ, 6 เคธिเคคंเคฌเคฐ 2024

A.I Photo


 Website Name :- Ideogram

Code :-  21 year old Indian boy with fair skin wearing spectacles and narrow body posing for a LinkedIn picture in formals red light in background

Website Name :- Remaker.ai (A.I Photo+You Photo)

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคฐเคตिเคตाเคฐ, 21 เค…เคช्เคฐैเคฒ 2024

Voter ID Form list

 


https://electoralsearch.eci.gov.in/





เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคฌुเคงเคตाเคฐ, 1 เคจเคตंเคฌเคฐ 2023

Era Software

 https://fileshare.mkcl.org/index.php/s/CpcwA6Ws82gqj87

เคชเคฐ 1 เคŸिเคช्เคชเคฃी:

เคธोเคฎเคตाเคฐ, 23 เค…เค•्เคŸूเคฌเคฐ 2023

Ms word (Insert Symbol)


✅Use to (Alt+X)

1.950= ๐Ÿ•‰️ Symbol

2.5350= เคธ्เคตाเคธ्เคคिเค• Symbol

3.2706 = ๐Ÿ“ž Symbol

4.2709 = ✈️ Symbol

5.2709 = ✉️ Symbol 

✅เคšाเคฐों เคงเคฐ्เคฎों เค•ा Symbol

1.0950 = เคนिเคจ्เคฆू 

2.262A = เคฎुเคธ्เคฒिเคฎ 

3.262C = เคธीเค– 

4.271D = เคˆเคธाเคˆ

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

Help line Service



1.เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคชुเคฒिเคธ เคนेเคฒ्เคชเคฒाเค‡เคจ เคจंเคฌเคฐ = 112

2. เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคฎเคนिเคฒा เคนेเคฒ्เคชเคฒाเค‡เคจ เคจंเคฌเคฐ = 181

3. เคธाเคˆเคฌเคฐ เค•्เคฐाเค‡เคฎ เคนेเคฒ्เคชเคฒाเค‡เคจ เคจंเคฌเคฐ = 1930

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคฌुเคงเคตाเคฐ, 11 เค…เค•्เคŸूเคฌเคฐ 2023

Windows เค•्เคฏा❓ เคนै


 

Microsoft Windows เค•्เคฏा เคนै?

What is Microsoft Windows?


Windows, เค‡เคธे Microsoft Windows เค•े เคจाเคฎ เคธे เคญी เคœाเคจเคคे เคนै, เคเค• เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคนै. เคœिเคธे Operating System เค•เคนเคคे เคนै. MS Windows เค•ो Microsoft เคฆ्เคตाเคฐा เคตिเค•เคธिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै. Windows เคเค• เคœाเคจाเคฎाเคจा OS เคนै, เคœिเคธे เค…เคงिเค•เคคเคฐ Desktop Computers เคฎें เค‰เคชเคฏोเค— เคฒिเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคธเคฎเคฏ เคฎें Windows เค•ो เค›ोเคŸे เค‰เคชเค•เคฐเคฃों เค•े เคฒिเค เคญी เคตिเค•เคธिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै เคœैเคธे; tablet pc, mobile phone เค†เคฆि. Windows เค•े เคชเคนเคฒे เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ เคธे เคฒेเค•เคฐ เค…เคฌ เคคเค• Windows เค•े เค•เคˆ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ เค† เคšुเค•े เคนै. Windows เค•ा เคธเคฌเคธे เคจเคตीเคจเคคเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ Windows 10 เคนै.


Windows เค•ो เค…เคงिเค• เคธเคฎเคเคจे เค•े เคฒिเค เคœเคฐूเคฐी เคนै เค•ि เคนเคฎे Operating System เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคœाเคจเค•ाเคฐी เคนो เค‡เคธเคฒिเค เคจीเคšे เค‡เคธเค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเคฏा เค—เคฏा เคนैं .


Operating System เค•्เคฏा เคนै?

Operating System เค›ोเคŸे เคฐूเคช เคฎे เค‡เคธे OS เค•เคนเคคे เคนै, เคเค• เคเคธा เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคนोเคคा เคนै, เคœो เค…เคจ्เคฏ เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎों เค•ा เคธंเคšाเคฒเคจ เค•เคฐเคคा เคนै. OS เค‰เคชเคฏोเค•्เคคा เคคเคฅा เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เค•े เคฌीเคš เคฎเคง्เคฏเคธ्เคฅ เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै. เคฏเคน เคนเคฎाเคฐे เคจिเคฐ्เคฆेเคถो เค•ो เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เค•ो เคธเคฎเคाเคคा เคนै. เค‡เคธी เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค…เคจ्เคฏ Software เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคคเคฅा Hardware เค•ा เคธंเคšाเคฒเคจ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै… เค”เคฐ เคœाเคจे


____________________________

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

Internet เค•्เคฏा❓ เคนै๐Ÿค”

 


เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค•्เคฏा เคนै

What is Internet


Internet เคเค• เคฎเคนाเคœाเคฒ เคนै. Internet เคฆुเคจिเคฏा เค•ा เคธเคฌเคธे เคฌเฅœा เค”เคฐ เคต्เคฏเคธ्เคคเคฎ เคจेเคŸเคตเคฐ्เค• เคนै. Internet เค•ो เคนिंเคฆी เคฎें ‘เค…ंเคคเคฐเคœाเคฒ‘ เค•เคนเคคे เคนै. เค…เค—เคฐ เคธीเคงे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนे เคคो เคฆुเคจिเคฏा เค•े เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐों เค•ा เค†เคชเคธ เคฎें เคœुเฅœเคจा เคนी Internet เคนै. เคœเคฌ เคฏเคน เคจेเคŸเคตเคฐ्เค• (Internet) เคธ्เคฅाเคชिเคค เคนो เคœाเคคा เคนै เคคो เคนเคฎ เคเค• เคตिเคถाเคฒ เคœाเคฒ เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคนो เคœाเคคे เคนै เคœिเคธेे Global Network เค•เคนเคคे เคนैं เค”เคฐ เค‡เคธ เคจेเคŸเคตเคฐ्เค• เคธे เคœुเคกें เค•िเคธी เคญी เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคฎें เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•ोเคˆ เคญी เคธूเคšเคจा เค…เคชเคจे เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคฎें เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै.



เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เคธे เคœुเคกे เคœुเค เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เค•ी เคเค• เค…เคฒเค— เคชเคนเคšाเคจ เคนोเคคी เคนैं. เค‡เคธ เคตिเคถेเคท เคชเคนเคšाเคจ (Unique Identity) เค•ो IP Address เค•เคนा เคœाเคคा เคนैं. IP Address เค—เคฃिเคคिเคฏ เคธंเค–्เคฏाเค“ं เค•ा เคเค• Unique Set เคนोเคคा เคนैं (เคœैเคธे 103.195.185.222) เคœो เค‰เคธ เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เค•ी เคฒोเค•ेเคถเคจ เค•ो เคฌเคคाเคคा เคนैं.



IP Address เค•ो Domain Name Server เคฏाเคจि DNS เคฆ्เคตाเคฐा เคเค• เคจाเคฎ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนैं เคœो เค‰เคธ IP Address เค•ो Represent เค•เคฐเคคा เคนैं. เคœैเคธे https://www.tutorialpandit.com เคเค• Domain Name เคนैं เคœो เค•िเคธी เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคฒोเค•ेเคถเคจ เค•ा เคจाเคฎ เคนैं. เคœिเคธे เคกोเคฎेเคจ เคจेเคฎ เคธเคฐ्เคตเคฐ เค•िเคธी IP Address เคฏाเคจि เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคธे เคœोเคก เคฆेเคคे เคนैं.



เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค•ैเคธे เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคा เคนैं

How Does Internet Work

เค…เคฌ เคช्เคฐเคถ्เคจ เคฏเคน เคนैं เค•ि เค‡เคธ เคตिเคถाเคฒ เคœाเคฒ (Internet) เคธे เคนเคฎ เคœुเฅœเคคे เค•ैเคธे เคนै? เคฎเคคเคฒเคฌ เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค•ा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เคคเคฐीเค•ा เค•्เคฏा เคนैं? เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เคธे เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เค•ैเคธे เค•เคจेเค•्เคŸ เคนोเคคे เคนैं?



เคธเคš्เคšाเคˆ เคฏเคน เคนै เค•ि Internet เคฎें เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เค†เคชเคธ เคฎें เคœुเคกे เคนोเคคे เคนै, เค”เคฐ เคฏเคน เคตैเคธा เคนी เคœैเคธे เคนเคฎाเคฐे เคŸेเคฒिเคซोเคจ เค†เคชเคธ เคฎें เคœुเคกे เคนोเคคे เคนै. เคนเคฎें เค…เคชเคจे เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เค•ो Internet เคธे เคœोเคกเคจे เค•े เคฒिเค ‘Internet Service Provider‘ (เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เคธेเคตा เคช्เคฐเคฆाเคคा) เคธे เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค•เคจेเค•्เคถเคจ เคฒेเคจा เคชเคกเคคा เคนै.



เค•्เคฏोंเค•ि ISPs Internet เคธे เคœुเคกे เคนोเคคे เคนै. เคฏเคน เคนเคฎे Internet เคธे เคœुเคกเคจे เค•ा เคเค• เคฐाเคธ्เคคा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคे เคนै. เคœเคฌ เคนเคฎे เคฏเคน เค•เคจेเค•्เคถเคจ เคฎिเคฒ เคœाเคคा เคนै เคคो เคนเคฎ เค…เคชเคจे เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เค•ो Internet เคธे เคœोเคก เคธเค•เคคे เคนै. เค‡เคธ เค•เคจेเค•्เคถเคจ เค•ो เค…เคชเคจे เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคฎें Cabel เคฏा Wireless เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे Access เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคœเคฌ เคนเคฎ Internet เคธे เคœुเคกे เคนोเคคे เคนै เคคो เคฏเคน เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा ‘เค‘เคจเคฒाเคˆเคจ‘ เค•เคนเคฒाเคคा เคนै.


เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค•े เค‰เคชเคฏोเค—

(Uses of Internet)

เค…เคชเคจे เคถुเคฐूเค†เคค เค•े เคฆिเคจों เคฎें Internet เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคธिเคฐ्เคซ เคตैเคœ्เคžाเคจिเค•ों เคฆ्เคตाเคฐा เคเค• เคฆूเคธเคฐे เค•ो เคฐिเคธเคฐ्เคš เคชेเคชเคฐ เคคเคฅा เค…เคจ्เคฏ เคธूเคšเคจाเค เคธाเคा เค•เคฐเคจे เคคเค• เคธीเคฎिเคค เคฅा. เคฒेเค•िเคจ เคงीเคฐे- เคงीเคฐे Internet เค•ा เคตिเค•ाเคธ เคนोเคคा เค—เคฏा เค”เคฐ เค‡เคธเคฎें เคจเคˆ-เคจเคˆ เคคเค•เคจीเค• เค•ो เคœोเคกा เค—เคฏा. เคœिเคธเค•ा เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคธ्เคตเคฐूเคช เคนเคฎ เค†เคœ เคฆेเค–เคคे เคนै. เค†เคงुเคจिเค• Internet เคนเคฎाเคฐी เคœीเคตเคจเคถैเคฒी เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคนो เค—เคฏा เคนै. เคนเคฎाเคฐे เคฐोเคœเคฎเคฐ्เคฐा เค•े เคฒเค—เคญเค— เคธाเคฐे เค•ाเคฐ्เคฏ Internet เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค˜เคฐ เคฌैเค เค•เคฐ เค•िเคฏे เคœाเคจे เคฒเค—े เคนै.


เค…เคชเคจे เคถुเคฐूเค†เคค เคฎें Internet เคธिเคฐ्เคซ เคธूเคšเคจाเค“ं เค•े เคธाเคा เค•เคฐเคจे เคคเค• เคธीเคฎिเคค เคฅा. เคฒेเค•िเคจ, เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ Internet เค…เคชเคจे เคชैเคฐ เคฒเค—เคญเค— เคนเคฐ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคซैเคฒा เคšुเค•ा เคนै. เคšिเค•िเคค्เคธा เคธे เคฒेเค•เคฐ เคฆैเคจिเค• เค‰เคชเคฏोเค— เค•े เคธाเคฎाเคจ เค•ी เค–เคฐीเคฆी เคคเค•. เค†เค‡เค เคœाเคจเคคे เคนै Internet เค•े เค•ुเค› เคช्เคฐเคฎुเค– เค•्เคทेเคค्เคฐ เคœเคนाँ Internet เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.


1. เคธंเคช्เคฐेเคทเคฃ เค•े เคฒिเค -To Communicate

Internet เค•ा เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เค‰เคชเคฏोเค— เคนเคฎ เคเค• เคฆूเคธเคฐे เคธे เคธเคฎ्เคชเคฐ्เค• เคธाเคงเคจे เค•े เคฒिเค เค•เคฐเคคे เคนै. Internet เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคนเคฎ เค•เคญी เคญी เค”เคฐ เค•เคนीं เคญी เคถीเค˜्เคฐเคคा เคธे เค…เคชเคจे เคšाเคนเคจे เคตाเคฒो เค•ो เคธंเคฆेเคถा เคญेเคœ เคเคตं เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै. Internet เคชเคฐ เคธंเคฆेเคถ เคญेเคœเคจे เค•ा เคเค• เคคเคฐीเค•ा E-mail เคนै.


2. เค–ोเคœเคจे เค•े เคฒिเค – To Search Information

Internet เค•ो เคตिเค•เคธिเคค เคนी เค‡เคธเคฒिเค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा. เค†เคœ เคธे เคชเคนเคฒे เค•เคญी เคญी เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธूเคšเคจाเค เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจा เค†เคธाเคจ เคจเคนी เคฅा. เคฒेเค•िเคจ เค†เคœ เคนเคฎ Internet เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฆुเคจिเคฏा เค•े เค•िเคธी เคญी เค•ोเคจे เคธे เคœाเคจเค•ाเคฐीเคฏाँ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै เค”เคฐ เคตो เคญी เค•ुเค› เคธैเค•เคฃ्เคกों เคฎें. เคนเคฎ เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคนเคฐ เค•ोเคจे เค•ी เค–เคฌเคฐ เค˜เคฐ เคฌैเค े เค…เคชเคจे เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคชเคฐ เคฒे เคธเค•เคคे เคนै. Internet เคฎें เคธूเคšเคจाเค เค–ोเคœเคจे เค•े เคฒिเค Search Engines เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.


3. เคฎเคจोเคฐंเคœเคจ เค•े เคฒिเค – To Entertainment

Internet เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฎเคจोเคฐंเคœเคจ เค•े เคธाเคงเคจ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคฎเคจोเคฐंเคœเคจ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎे เคตिเค•เคฒ्เคช เค…เคธीเคฎिเคค เคนै. เค‡เคธเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคนเคฎ เคซिเคฒ्เคฎें, เค—ाเคจे, เคตिเคกिเคฏों เค†เคฆि เค•ो เคฆेเค– เคคเคฅा เคธुเคจ เคธเค•เคคे เคนै. เคชเคขเคจे เค•े เคถौเค•िเคจ เค…เคชเคจे เคฎเคจเคชเคธंเคฆ เคฒेเค–เค• เค•ो เคชเคข‌ เคธเค•เคคे เคนै. เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เคนเคฐ เคตเค•्เคค เค•ा เคฎเคจोเคฐंเคœเคจ เคตिเคกिเคฏो เค—ेเคฎ เค•ि เคฆुเคจिเคฏा เคคो เคนเคฎाเคฐे เคฒिเค เคนเคฐ เคตเค•्เคค เค–ुเคฒी เคนोเคคी เคนै.


4. เค–เคฐीเคฆी เค•े เคฒिเค – To Shopping

เค‡เคธे เคˆ-เคต्เคฏाเคชाเคฐ (E-commerce) เค•เคนเคคे เคนै. Internet เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฌाเคœाเคฐ เค•ो เค˜เคฐ เคธे เคนी เคฆेเค–ा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค”เคฐ เค…เคชเคจा เคธाเคฎाเคจ เค–เคฐीเคฆा เคœा เคธเค•เคคा เคนै. เคนเคฎ Internet เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค˜เคฐ เคฌैเค े เคนी เค•िเคธ เคฆुเค•ाเคจ เคชเคฐ เค•ौเคจเคธा เคธाเคฎाเคจ เคนै เค”เคฐ เค•ौเคจเคธा เคจเคนी เคคเคฅा เค‰เคธ เคธाเคฎाเคจ เค•े เคขेเคฐो เคตिเค•เคฒ्เคช เคเค• เคธाเคฅ เคฆेเค–เค•เคฐ เคชเคธंเคฆ เคธे เค…เคชเคจा เคธाเคฎाเคจ เค–เคฐीเคฆ เคธเค•เคคे เคนै. เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เคช्เคฐเคšเคฒिเคค เคซैเคถเคจ เค•ो เคœाเคจ เคธเค•เคคे เคนै.


5. เคถिเค•्เคทा เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें – In Education

เค‡เคธे E-learning (เคˆ-เคถिเค•्เคทा) เค•เคนเคคे เคนै. เคฏเคน เค•्เคทेเคค्เคฐ เคคेเคœी เคธे เคฌเคข เคฐเคนा เคนै. เค†เคœ Internet เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคนเคฎ เค˜เคฐ เคฌैเค े เคนी เค…เคชเคจे เคฒिเค เคฎเคจเคชเคธंเคฆ เค•ॉเคฒेเคœ, เคธ्เค•ूเคฒ เคšुเคจ เคธเค•เคคे เคนै. เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เคนเคฎाเคฐे เคชเคธंเคฆ เค•े เค•ोเคฐ्เคธ เค•िเคธ เค•ॉเคฒेเคœ เคฎें เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนै เค”เคฐ เค‰เคธ เค•ोเคฐ्เคธ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคธाเคฐी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฏเคฅा เค•ोเคฐ्เคธ เค•ी เคซीเคธ, เค•ोเคฐ्เคธ เค•ा เคธเคฎเคฏाเคตเคงि เค†เคฆि, เคฏเคน เคœाเคจเค•ाเคฐी เคนเคฎ เค…เคชเคจे เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคชเคฐ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै. เค†เคœ เคˆ-เคฒเคฐ्เคจिंเค— เค•ा เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•ाเคซि เคตिเค•เคธिเคค เคนो เคšुเค•ा เคนै. เคนเคฎ เค˜เคฐ เคฌैเค े เคนी เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคฌेเคนเคคเคฐीเคจ เค…เคง्เคฏाเคชเค•ो เคธे เคชเคข เคธเค•เคคे เคนै.



___________________________________



เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

Ms-Power Point



 MS PowerPoint เค•्เคฏा เคนै

What is MS PowerPoint


MS PowerPoint, เคœिเคธเค•ा เคชूเคฐा เคจाเคฎ ‘Microsoft PowerPoint‘ เคนै เคคเคฅा เค‡เคธे ‘PowerPoint‘ เค•े เคจाเคฎ เคธे เคญी เคœाเคจเคคे เคนै, เคเค• Presentation Program เคนै, เคœो เคธूเคšเคจाเค“ं เค•ो Slides format เคฎें เค•ुเค› เคฎเคฒ्เคŸीเคฎीเคกिเคฏा เคตिเคถेเคทเคคाเค“ं เคœैเคธे- เคซोเคŸो เคเคตं เค†เคตाเคœ เค•े เคธाเคฅ Open, Create, Edit, Formatting, Present, Share เคเคตं Print เค†เคฆि เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै.

MS PowerPoint เค•ो Microsoft เคฆ्เคตाเคฐा เคตिเค•เคธिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै, MS PowerPoint Microsoft Office เค•ा เคเค• เคญाเค— เคนै. เคจीเคšे MS PowerPoint 2007 เค•ी เคตिंเคกो เค•ो เคฆिเค–ाเคฏा เค—เคฏा เคนै.


เค†เคช เคญी เค…เคชเคจे เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคฎे MS PowerPoint เค•ो open เค•เคฐ เค‡เคธे เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนै. เคฏเคฆि เค†เคชเค•ो เค‡เคธे open เค•เคฐเคจा เคจเคนी เค†เคคा เคนै เคคो เค‡เคธ lesson เคฎे MS PowerPoint เค•ो Open เค•เคฐเคจे เค•े เค•เคˆ เคคเคฐीเค•े เคฌเคคाเค เค—เค เคนै.


MS PowerPoint เค•ी เคตिंเคกो เค•ो เค•เคˆ เคญाเค—ों เคฎें เคฌाँเคŸा เค—เคฏा เคนै. เค†เค‡เค MS PowerPoint เค•ी เคตिंเคกो เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคญाเค— เค•ो เค•्เคฐเคฎ เคธे เคœाเคจเคคे เคนै.



1. Office Button

Office Button MS PowerPoint เค•ा เคเค• เคช्เคฐเคฎुเค– เคญाเค— เคนै. เคฏเคน เคฌเคŸเคจ Menu Bar เคฎें เคนोเคคा เคนै. เค‡เคธ เคฌเคŸเคจ เคฎें MS PowerPoint เคฎें เคฌเคจเคจे เคตाเคฒी เคซाเคˆเคฒ เคฏा เคธ्เคฒाเคˆเคก เค•े เคฒिเค เค•เคˆ เคตिเค•เคฒ्เคช เคนोเคคे เคนै.


2. Quick Access Toolbar

Quick Access Toolbar MS PowerPoint เค•ा เคเค• เคตिเคถेเคท เคญाเค— เคนै. เคฏเคน เคŸूเคฒเคฌाเคฐ Title Bar เคฎें เคนोเคคा เคนै. เค‡เคธे เคนเคฎ เคถॉเคฐ्เคŸเค•เคŸ เค•ी เคคเคฐเคน เค‰เคชเคฏोเค— เคฎे เคฒेเคคे เคนै. เค‡เคธ เคŸूเคฒเคฌाเคฐ เคฎें เค…เคงिเค•เคคเคฐ เค•ाเคฎ เค†เคจे เคตाเคฒी Commands เค•ो add เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคตे เค‡เคธเคฎे เคœुเคก เคœाเคคी เคนै. Quick Access Toolbar เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เคธे MS PowerPoint เคฎें เค•ाเคฐ्เคฏ เคฅोเคกी Speed เคธे เคนो เคชाเคคा เคนै.


3. Title Bar

Title bar MS PowerPoint เคตिंเคกो เค•ा เคธเคฌเคธे เคŠเคชเคฐी เคญाเค— เคนै. เค‡เคธ เคฌाเคฐ เคชเคฐ MS PowerPoint เคฎे เคฌเคจाเคˆ เค—เคˆ เคซाเคˆเคฒ เค•े เคจाเคฎ เค•ो เคฆिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคœเคฌ เคคเค• เคซाเคˆเคฒ เค•ो เคฐเค•्เคทिเคค (save) เคจเคนी เค•िเคฏा เคœाเคเค—ा เคซाเคˆเคฒ เค•ा เคจाเคฎ เคจเคนी เคฆिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคตเคนां “Presentation1” เคฒिเค–ा เคนोเคคा เคนै.


เคœैเคธे เคนी เคนเคฎ เคซाเคˆเคฒ เค•ो เค•िเคธी เคจाเคฎ เคธे เคฐเค•्เคทिเคค (save) เค•เคฐเคคे เคนै เคคเคฌ “Presentation1” เค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคซाเคˆเคฒ เคจाเคฎ เคฆिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै. Title bar เค•े เคฆांเคฏे เค•ोเคจे เคฎें เคคीเคจ เคฌเคŸเคจ เคนोเคคे เคนै. เค‡เคจ เคคीเคจ เคฌเคŸเคจ เคฎें เคชเคนเคฒा เคฌเคŸเคจ “Minimize” เคนोเคคा เคนै เคœिเคธ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคจे เคธे Open Program Task Bar เคฎें เค† เคœाเคคा เคนै. เคฆूเคธเคฐा เคฌเคŸเคจ “Maximize or Restore down” เคนोเคคा เคนै. เคฏเคน เคฌเคŸเคจ เคตिंเคกो เค•ी Width เค•ो เค•เคฎ เคฏा เคœ्เคฏाเคฆा เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै. เค”เคฐ เคคीเคธเคฐा เคฌเคŸเคจ “Close button” เคนै, เคœो เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เค•ो เคฌंเคฆ เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै.


4. Ribbon

Ribbon MS PowerPoint เคตिंเคกो เค•ा เคเค• เค”เคฐ เคญाเค— เคนै. เคฏเคน Menu Bar เคธे เคจीเคšे เคนोเคคा เคนै. เค‡เคธ เคชाเค  เคฎे เคฆिเค–ाเคˆ เค—เคˆ MS PowerPoint เคตिंเคกो เคฎें เคฒाเคฒ เคฐंเค— เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคนी Ribbon เคนै. เค‡เคธ เคญाเค— เคฎें MS PowerPoint tabs (เคœो เคตिเค•เคฒ्เคช menu bar เคฎें เคนोเคคे เคนै) เค•े เคตिเค•เคฒ्เคชों เค•ो เคฆिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै.


5. Menu Bar

Menu Bar MS PowerPoint เคฎें เคŸाเคˆเคŸเคฒ เคฌाเคฐ เค•े เคจीเคšे เคนोเคคी เคนै. เค‡เคธे Tab Bar เคญी เคฌोเคฒ เคธเค•เคคे เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคจ्เคนें เค…เคฌ เคŸेเคฌ เคนी เคฌोเคฒा เคœाเคคा เคนै. Menu Bar เคฎें เค•เคˆ เคตिเค•เคฒ्เคช เคนोเคคे เคนै เค”เคฐ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค•ी เค…เคชเคจी Ribbon เคนोเคคी เคนै.


6. Status Bar

Status bar MS PowerPoint เคฎें text area เค•े เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคจीเคšे เคนोเคคी เคนै. เค‡เคธ เคฌाเคฐ เคฎें “Zoom Level” เคจाเคฎเค• เคŸूเคฒ เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เคธे PowerPoint Slides เค•ो Zoom in เคคเคฅा Zoom out เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै. เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เคญी เคฌเคนुเคค เคธे เคŸूเคฒ เค‡เคธ เคฌाเคฐ เคฎें เคนोเคคे เคนै เคœैเคธे; language, themes, Slide Number เค†เคฆि.


7. Text Area

Text Area MS PowerPoint เค•ा เคธเคฌเคธे เคฎเคน्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญाเค— เคนै. เค”เคฐ เคฏเคน MS PowerPoint เคตिंเคกो เค•ा เคธเคฌเคธे เคฌเคกा เคคเคฅा เคฎเคง्เคฏ เคญाเค— เคนोเคคा เคนै. MS PowerPoint เคฎें เค‡เคธे Slides เค•เคนเคคे เคนै. เค‡เคธी เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎे Presentation Text เค•ो เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै.



___________________________________




เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

Ms-Excel



 MS Excel เค•्เคฏा เคนै

 What is MS Excel?


MS Excel, เคœिเคธเค•ा เคชूเคฐा เคจाเคฎ ‘Microsoft Excel’ เคนै เคคเคฅा เค‡เคธे ‘Excel’ เค•े เคจाเคฎ เคธे เคญी เคœाเคจเคคे เคนै, เคเค• Spread Sheet Program เคนै, เคœो เค†ंเค•เคกों เค•ो Tabular format เคฎें open, create, edit, formatting, calculate, share เคเคตं print เค†เคฆि เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै. MS Excel เค•ो Microsoft เคฆ्เคตाเคฐा เคตिเค•เคธिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै, MS Excel Microsoft Office เค•ा เคเค• เคญाเค— เคนै.



เค†เคช เคญी เค…เคชเคจे เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคฎे MS Excel เค•ो Open เค•เคฐ เค‡เคธे เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนै. เคฏเคฆि เค†เคชเค•ो MS Excel Open เค•เคฐเคจा เคจเคนी เค†เคคा เคนै เคคो เค†เคช ‘MS Excel เค•ो เค•ैเคธे Open เค•เคฐें‘ Tutorial เคธे เค‡เคธे Open เค•เคฐเคจा เคธीเค– เคธเค•เคคे เคนै. เค‡เคธ Lesson เคฎे MS Excel เค•ो Open เค•เคฐเคจे เค•े เค•เคˆ เคคเคฐीเค•े เคฌเคคाเค เค—เค เคนै.


MS Excel เค•ी เคตिंเคกो เค•ो เค•เคˆ เคญाเค—ों เคฎें เคฌाँเคŸा เค—เคฏा เคนै. เคœिเคจ्เคนे เคŠเคชเคฐ เคšिเคค्เคฐ เคฎें เคเค• เคฐेเค–ा เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคจाเคฎ เคธเคนिเคค เคฆिเค–ाเคฏा เค—เคฏा เคนै. เค†เค‡เค MS Excel เคตिंเคกो เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคญाเค— เค•ो เค•्เคฐเคฎ เคธे เคœाเคจเคค


____________________________________


MS Excel Window เคฎें เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคธเคญी เคŸूเคฒ्เคธ

1. Office Button

Office Button MS Excel เค•ा เคเค• เคช्เคฐเคฎुเค– เคญाเค— เคนै. เคฏเคน เคฌเคŸเคจ menu bar เคฎें เคนोเคคा เคนै. เค‡เคธ เคฌเคŸเคจ เคฎें MS Excel เคฎें เคฌเคจเคจे เคตाเคฒी เคซाเคˆเคฒ เคฏा เคธ्เคช्เคฐेเคกเคถीเคŸ เค•े เคฒिเค เค•เคˆ เคตिเค•เคฒ्เคช เคนोเคคे เคนै.


2. Quick Access Toolbar

Quick Access Toolbar MS Excel เค•ा เคเค• เคตिเคถेเคท เคญाเค— เคนै. เคฏเคน เคŸूเคฒเคฌाเคฐ Title bar เคฎें เคนोเคคा เคนै. เค‡เคธे เคนเคฎ เคถॉเคฐ्เคŸเค•เคŸ เค•ी เคคเคฐเคน เค‰เคชเคฏोเค— เคฎे เคฒेเคคे เคนै. เค‡เคธ เคŸूเคฒเคฌाเคฐ เคฎें เค…เคงिเค•เคคเคฐ เค•ाเคฎ เค†เคจे เคตाเคฒी commands เค•ो add เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคตे เค‡เคธเคฎे เคœुเคก เคœाเคคी เคนै. Quick Access Toolbar เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เคธे MS Excel เคฎें เค•ाเคฐ्เคฏ เคฅोเคกी speed เคธे เคนो เคชाเคคा เคนै.


3. Title bar

Title bar MS Excel เคตिंเคกो เค•ा เคธเคฌเคธे เคŠเคชเคฐी เคญाเค— เคนै. เค‡เคธ เคฌाเคฐ เคชเคฐ MS Excel เคฎे เคฌเคจाเคˆ เค—เคˆ เคซाเคˆเคฒ เค•े เคจाเคฎ เค•ो เคฆिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคœเคฌ เคคเค• เคซाเคˆเคฒ เค•ो เคฐเค•्เคทिเคค (save) เคจเคนी เค•िเคฏा เคœाเคเค—ा เคซाเคˆเคฒ เค•ा เคจाเคฎ เคจเคนी เคฆिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคตเคนां “Book1” เคฒिเค–ा เคนोเคคा เคนै. เคœैเคธे เคนी เคนเคฎ เคซाเคˆเคฒ เค•ो เค•िเคธी เคจाเคฎ เคธे เคฐเค•्เคทिเคค (save) เค•เคฐเคคे เคนै เคคเคฌ “Book1” เค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคซाเคˆเคฒ เคจाเคฎ เคฆिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै. Title Bar เค•े เคฆांเคฏे เค•ोเคจे เคฎें เคคीเคจ เคฌเคŸเคจ เคนोเคคे เคนै. เค‡เคจ เคคीเคจ เคฌเคŸเคจ เคฎें เคชเคนเคฒा เคฌเคŸเคจ “Minimize” เคนोเคคा เคนै เคœिเคธ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคจे เคธे Open Program Task Bar เคฎें เค† เคœाเคคा เคนै. เคฆूเคธเคฐा เคฌเคŸเคจ “Maximize or Restore down” เคนोเคคा เคนै. เคฏเคน เคฌเคŸเคจ เคตिंเคกो เค•ी width เค•ो เค•เคฎ เคฏा เคœ्เคฏाเคฆा เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै. เค”เคฐ เคคीเคธเคฐा เคฌเคŸเคจ “Close Button” เคนै เคœो เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เค•ो เคฌंเคฆ เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै.


4. Ribbon

Ribbon MS Excel เคตिंเคกो เค•ा เคเค• เค”เคฐ เคญाเค— เคนै. เคฏเคน Menu Bar เคธे เคจीเคšे เคนोเคคा เคนै. เค‡เคธ เคชाเค  เคฎे เคฆिเค–ाเคˆ เค—เคˆ MS Excel เคตिंเคกो เคฎें เคฒाเคฒ เคฐंเค— เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคนी Ribbon เคนै. เค‡เคธ เคญाเค— เคฎें MS Excel Tabs (เคœो เคตिเค•เคฒ्เคช menu bar เคฎें เคนोเคคे เคนै) เค•े เคตिเค•เคฒ्เคชों เค•ो เคฆिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै.


5. Menu Bar

Menu Bar MS Excel เคฎें เคŸाเคˆเคŸเคฒ เคฌाเคฐ เค•े เคจीเคšे เคนोเคคी เคนै. เค‡เคธे Tab Bar เคญी เคฌोเคฒ เคธเค•เคคे เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคจ्เคนें เค…เคฌ เคŸेเคฌ เคนी เคฌोเคฒा เคœाเคคा เคนै. Menu Bar เคฎें เค•เคˆ เคตिเค•เคฒ्เคช เคนोเคคे เคนै เค”เคฐ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค•ी เค…เคชเคจी Ribbon เคนोเคคी เคนै.


6. Name Box

Name Box MS Excel เคฎें Ribbon เค•े เคจीเคšे เคฌांเคฏे เค•ोเคจे เคฎें เคเค• เคฌॉเค•्เคธ เคนोเคคा เคนै. เค‡เคธ เคฌॉเค•्เคธ เคฎें Sheet Cell เค•े เคจाเคฎ เค•ो เคฆिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै เคเคตं เคนเคฎ เค‡เคธเคฎें cell เค•ा เคจाเคฎ เคกाเคฒเค•เคฐ เค‰เคธे เค–ोเคœ เคญी เคธเค•เคคे เคนै.


7. Formula bar

Formula Bar MS Excel เคฎें Ribbon เค•े เคจीเคšे เคฌांเคฏे เค•ोเคจे เคฎें Name Box เค•े เคฌเค—เคฒ เคฎें เคนोเคคी เคนै. เค‡เคธ เคฌाเคฐ เคฎें MS Excel Formulas เค•ो เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै.


8. Status Bar

Status bar MS Excel เคฎें text area เค•े เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคจीเคšे เคนोเคคी เคนै. เค‡เคธ เคฌाเคฐ เคฎें “Zoom Level” เคจाเคฎเค• เคŸूเคฒ เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เคธे Sheet เค•ो Zoom in เคคเคฅा Zoom out เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै. เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เคญी เคฌเคนुเคค เคธे เคŸूเคฒ เค‡เคธ เคฌाเคฐ เคฎें เคนोเคคे เคนै, เคœैเคธे; Language, Word Count, Page Number เค†เคฆि.


9. Scroll Bar

Scroll Bar MS Excel เคฎें เคฆांเคฏे เคคเคฐเคซ เคฒเคฎ्เคฌเคตเคค (vertically) เคคเคฅा  (horizontally) เคฌाเคฐ เคนोเคคी เคนै, เคœो Sheet เค•ो เคŠเคชเคฐ-เคจीเคšे เคเคตं เคฆांเคฏे-เคฌांเคฏे เคธเคฐเค•ाเคจे เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคी เคนै.


10. Text Area

Text Area MS Excel เค•ा เคธเคฌเคธे เคฎเคน्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญाเค— เคนै. เค”เคฐ เคฏเคน MS Excel เคตिंเคกो เค•ा เคธเคฌเคธे เคฌเคกा เคคเคฅा เคฎเคง्เคฏ เคญाเค— เคนोเคคा เคนै. Text area เค•ो MS Excel เคฎें Sheet เคฌोเคฒा เคœाเคคा เคนै. เค‡เคธी เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎे text เค•ो เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै.


_________________________________




เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคถเคจिเคตाเคฐ, 23 เคธिเคคंเคฌเคฐ 2023

KYP Final Exam's Questions

 BS-CIT

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdDWyWa8swdnSq3JJOXKVQqYosFc3J5BE1gqxRTDPX8T60xXg/viewform?usp=sf_link

                                                                                         

                                                          BS-(CLS)

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScU5fde0Pch6145hQ5cN6PqwVpik4X9Im4PGPA66cB8KI6AsA/viewform?usp=sf_link


                                  BS-(CSS)

 

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdutMQ5gGhWrQxifIh1BYcJnViDOIdQ49o1wpVKjvUKQr-PPA/viewform?usp=sf_link

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคถुเค•्เคฐเคตाเคฐ, 24 เคซ़เคฐเคตเคฐी 2023

Link to (Aadhar Card/Pan Card)



 https://www.incometax.gov.in/iec/foportal/

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคฐเคตिเคตाเคฐ, 25 เคฆिเคธंเคฌเคฐ 2022

เคเค• เค•เคฆเคฎ ๐Ÿ‘ฃ เคธ्เคตเค›เคคा เค•ि เค“เคฐ

 เคธเคญी เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคธเคฆเคธ्เคฏ เค•ृเคชเคฏा เคง्เคฏाเคจ เคฆें

1 เค•ोเคˆ เคญी เค–ाเคฒी เคชेเคŸ เคจ เคฐเคนे

2 เค‰เคชเคตाเคธ เคจ เค•เคฐें

3 เคฐोเคœ เคเค• เค˜ंเคŸे เคงूเคช เคฒें

4 AC เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคจ เค•เคฐें

5 เค—เคฐเคฎ เคชाเคจी เคชिเคं, เค—เคฒे เค•ो เค—ीเคฒा เคฐเค–ें

6 เคธเคฐเคธों เค•ा เคคेเคฒ เคจाเค• เคฎें เคฒเค—ाเคं

7 เค˜เคฐ เคฎें เค•เคชूเคฐ เคตเคน เค—ूเค—เคฒ เคœเคฒाเคं 

เค†เคช เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคฐเคนे । เค˜เคฐ เคชเคฐ เคฐเคนे i

8.* เค†เคงा เคšเคฎ्เคฎเคš เคธोंเค  เคนเคฐ เคธเคฌ्เคœी เคฎें เคชเค•เคคे เคนुเค เคกाเคฒें..

9. เคฐाเคค เค•ो เคฆเคนी เคจा เค–ाเคฏें

10. เคฌเคš्เคšों เค•ो เค”เคฐ เค–ुเคฆ เคญी เคฐाเคค เค•ो เคเค• เคเค• เค•เคช เคนเคฒ्เคฆी เคกाเคฒ เค•เคฐ เคฆूเคง เคชिเคं

11. เคนो เคธเค•े เคคो เคเค• เคšเคฎ्เคฎเคš เคšเคตเคจเคช्เคฐाเคถ เค–ाเคं

12. เค˜เคฐ เคฎें เค•เคชूเคฐ เค”เคฐ เคฒौंเค— เคกाเคฒ เค•เคฐ เคงूเคจी เคฆें

13 เคธुเคฌเคน เค•ी เคšाเคฏ เคฎें เคเค• เคฒौंเค— เคกाเคฒ เค•เคฐ เคชिเคं

14 เคซเคฒ เคฎें เคธिเคฐ्เคซ เคธंเคคเคฐा เคœ्เคฏाเคฆा เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เค–ाเคं

15 เค†ंเคตเคฒा เค•िเคธी เคญी เคฐूเคช เคฎें เคšाเคนे เค…เคšाเคฐ , เคฎुเคฐเคฌ्เคฌा,เคšूเคฐ्เคฃ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เค–ाเคं।

16. เค•เคš्เคšी เคนเคฒ्เคฆी , เค…เคฆเคฐเค• เค”เคฐ เคฒเคนเคธुเคจ เค•ा เค•ाเคข़ा เคฌเคจाเค•เคฐ เคชिเคฏें 

17. เคซिเคœिเค•เคฒ เคกिเคธ्เคŸेंเคธिंเค— เค•ा เค–़्เคฏाเคฒ เคฐเค–ें 

18.เคฎाเคธ्เค• เคธे เคจाเค• เค”เคฐ เคฎुँเคน เค…เคš्เค›े เคธे เค•เคตเคฐ เค•เคฐें 

19. เค…เค—เคฐ เคฌाเคนเคฐ เคธे เค†เคฏे เคนैं เคคो เคชเคนเคฒे เคจเคนाเคฏें เคซिเคฐ เค˜เคฐ เค•े เคฎेंเคฌเคฐ्เคธ เคธे เคฎिเคฒें เค–़ाเคธเค•เคฐ เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค”เคฐ เคฌเคš्เคšों เคธे !

20. เค•ोเคฐोเคจा เคช्เคฐोเคŸोเค•ॉเคฒ เค•ा เค–़्เคฏाเคฒ เคฐเค–ें ! 

21. Khud ka bhi aur apnon ka bhi khyaal rakhen 

เคฏเคฆि เค†เคช Corona เค•ो เคนเคฐाเคจा เคšाเคนเคคे เคนो เคคो เค•ृเคช्เคฏा เค•เคฐเค•े เคฏे เคธเคฌ เค…เคชเคจाเค‡เค।

เคนाเคฅ เคœोเคก़ เค•เคฐ เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจा เคนै เค†เคช เคธเคฌเคธे, เค†เค—े เค…เคชเคจे เคœाเคจเคจे เคตाเคฒों เค•ो เคญी เคฏเคน เคœाเคจเค•ाเคฐी เคญेเคœें।

เคฆूเคง เคฎें เคนเคฒ्เคฆी เค†เคชเค•े เคถเคฐीเคฐ เคฎें เค‡เคฎ्เคฏूเคจिเคŸी เค•ो เคฌเคข़ाเคเค—ा।


.

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคฎंเค—เคฒเคตाเคฐ, 11 เค…เค•्เคŸूเคฌเคฐ 2022

เคเคฎ เคเคธ เคตเคฐ्เคก เค•्เคฏा เคนै ? What is MS Word ?

 




เคเคฎ เคเคธ เคตเคฐ्เคก  เค•्เคฏा เคนै (What is MS Word ?)

เคเคฎ เคเคธ เคตเคฐ्เคก เคเค• เค…เคช्เคฒीเค•ेเคถเคจ เคธॉเคซ्เคŸเคตेเคฏเคฐ เคนै, เคœिเคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคฐिเคœ्เคฏूเคฎे , เคฒेเคŸเคฐ , เคซैเค•्เคธ  , เค‡เคจเคตॉเค‡เคธ , เคฌिเฅ›เคจेเคธ เค•ाเคฐ्เคก, เคซॉเคฐ्เคฎ , เค•ैเคฒेंเคกเคฐ เคฎेเคฒ เคฎเคฐ्เคœ เคฒेเคŸเคฐ เค†เคฆि เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ (Create) เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै।  เคเคฎ เคเคธ เคตเคฐ्เคก เคเค• เคตเคฐ्เคก เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค— เคธॉเคซ्เคŸเคตेเคฏเคฐ เค•े เคจाเคฎ  เคธे เคญी เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै।
เคเคฎ เคเคธ เคตเคฐ्เคก เค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐिเคค เคจाเคฎ (Extension Name) .DOCX เคนोเคคा เคนै।  เค•िเคธी เคญी เคธॉเคซ्เคŸเคตेเคฏเคฐ เค•ा เคเค•्เคธเคŸेंเคถเคจ เคจाเคฎ เค‰เคธ เคธॉเคซ्เคŸเคตेเคฏเคฐ เค•ी เคชเคนเคšाเคจ  เค…เคฐ्เคฅाเคค เคŸाเค‡เคช เคนोเคคा เคนै। เคเคฎ เคเคธ เคตเคฐ्เคก เคเคธ เค‘เคซिเคธ เค•े เคชैเค•ेเคœ เค•ा เคนी เคเค• เคญाเค— เคนै।

MS Word เค•ो เค“เคชเคจ เค•ैเคธे เค•เคฐे :-

เคเคฎ เคเคธ เคตเคฐ्เคก เค•ो เค“เคชเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค  เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐे।
เคŸाเคธ्เค• เคฌाเคฐ เคชเคฐ เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคธ्เคŸाเคฐ्เคŸ เคฎेเคจू เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคจा เคนोเค—ा।  เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ  เค†เคฒ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ्เคธ เค‘เคช्เคถเคจ เคชे เค•्เคฒिเค• เค•เคฐे।  เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ เคเคฎ เคเคธ เค‘เคซिเคธ เค‘เคช्เคถเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐे เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ เค‰เคธเคฎे เคธे เคเคฎ เคเคธ เคตเคฐ्เคก เคชे เค•्เคฒिเค• เค•เคฐे เค…เคฌ เคเคฎ เคเคธ เคตเคฐ्เคก เค•ा เคตिंเคกो เค“เคชเคจ เคนो เคœाเคฏेเค—ा।

MS เคตเคฐ्เคก เค•ो เค“เคชเคจ  เค•เคฐเคจे เค•ी เคฆूเคธเคฐी เคฌिเคงि เคธे เค†เคช เค†เคธाเคจी เคธे เค“เคชเคจ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै। เค‡เคธเค•े เคฒिเค เค†เคช เคจिเคฎ्เคจ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐे।  เค†เคชเค•ो เคŸाเคธ्เค• เคฌाเคฐ เคชเคฐ เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคธ्เคŸाเคฐ्เคŸ เคฎेเคจू เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคจा เคนोเค—ा। เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ เคธเคฐ्เคš เคฌॉเค•्เคธ เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเค—ा เค‰เคธเคฎे ms word เคŸाเค‡เคช เค•เคฐे เค”เคฐ Enter key เคฌเคŸเคจ เคฆเคฌाเคฏे। เค†เคชเค•ा MS Word เคตिंเคกो เค“เคชเคจ เคนो เคœाเคฏेเค—ा।
เคœो เคจिเคšे เคฆिเค–ाเคฏा เค—เคฏा เคนै।
step :-
Click Start button > All Program >MS Office > select MS Word
เคฏा 
Click Start Button >Enter "ms word" in Search box

เคŸाเค‡เคŸเคฒ เคฌाเคฐ (Title Bar )

เคฎाเค‡เค•्เคฐोเคธॉเคซ्เคŸ เคตเคฐ्เคก เคตिंเคกो เค•े เคธเคฌเคธे เคŠเคชเคฐ เคชเคคเคฒी เคชเคŸ्เคŸी เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเค•े เคฐाเค‡เคŸ เคธाเค‡เคก (Right Side) เคฎें Minimize,Maximize/Restore, เค”เคฐ Close เคฌเคŸเคจ เคนोเคคा เคนै เค”เคฐ เคฌाเคˆ เค“เคฐ (Left Side) เคฎें เค•्เคตिเค• เคเค•्เคธेเคธ เคŸूเคฒเคฌाเคฐ เคนोเคคा เคนै।  เคŸाเค‡เคŸเคฒ เคฌाเคฐ เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคธเคฎเคฏ เคฎें เค–ुเคฒी เคกॉเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ เค•ा เคจाเคฎ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค (Display) เค•เคฐเคคा เคนै।  เคฏเคฆि เค†เคชเค•ी เคกाเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ्เคธ เคฌिเคจा เคจाเคฎ เค•ी เคนै เคคो เคŸाเค‡เคŸเคฒ เคฌाเคฐ เคฎें Documentเฅง เคฒिเค–ा เคนुเค† เคชเคนเคฒे เคธे เคนोเคคा เคนै।

เค•्เคตिเค• เคเค•्เคธेเคธ เคŸूเคฒเคฌाเคฐ (Quick Access Toolbar )

เคฏเคน เคฌเคŸเคจ เคŸाเค‡เคŸเคฒ เคฌाเคฐ เค•ा เคนी เคเค• เคนिเคธ्เคธा เคนै เคœो เคŸाเค‡เคŸเคฒ เคฌाเคฐ เค•े เคฒेเคซ्เคŸ เคธाเค‡เคก เคฎें เคนोเคคा เคนै เคนोเคคा เคนै।  เค‡เคธ เคฌเคŸเคจ เคฎें เค…เคจเคกू, เคฐीเคกू เคคเคฅा เคธेเคต เค•เคฎांเคก เคฌเคŸเคจ เคชเคนเคฒे เคธे เคนोเคคे เคนै เค†เคช เคšाเคนे เคคो เค…เคชเคจे เค…เคจुเคธाเคฐ เค‰เคธे เค•เคธ्เคŸเคฎाเค‡เฅ› (Customize ) เค•เคฐ  เคธเค•เคคे เคนै।

เค•्เคฒोเคœ, เคฎैเค•्เคธिเคฎाเค‡เคœ/ เคฐिเคธ्เคŸोเคฐ, เคฎिเคจिเคฎाเค‡เคœ เคฌเคŸเคจ (Close, Maximize/ Restore,Minimize Button)

เคŸाเค‡เคŸเคฒ เคฌाเคฐ เค•े เคฐाเค‡เคŸ เคธाเค‡เคก เคฎें เคคीเคจो เคฌเคŸเคจ เคชाเค เคœाเคคे เคนै।  เค•्เคฒोเคœ เคฌเคŸเคจ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— MS Word เคตिเคฃ्เคกो เค•ो เคฌंเคฆ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।  เค”เคฐ maximize เคฌเคŸเคจ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคตเคฐ्เคก เคตिंเคกो เค•ो เคชूเคฐा เคธ्เค•्เคฐीเคจ เคœिเคคเคจा เคฌเฅœा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।   เคฐिเคธ्เคŸोเคฐ เคฌเคŸเคจ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— maximize เคฎोเคก  เคœเคฌ เคตिเคฃ्เคกो เคฐเคนเคคा เคนै เคคो เคฐिเคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เคตिंเคกो เคœैเคธा เคชเคนเคฒे เคฅा เคตैเคธा เคนी เคนो เคœाเคคा เคนै।  เค”เคฐ เคฎिเคจिเคฎाเค‡เฅ› (Minimize) เคฌเคŸเคจ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคจे เคชเคฐ word เคตिเคฃ्เคกो เคฎिเคจीเคฎाเค‡เคœ เคนो เคœाเคคा เคนै เค…เคฐ्เคฅाเคค เคŸाเคธ्เค• เคฌाเคฐ (Task bar) เคฎें เคšเคฒा เค†เคคा เคนै।

เคŸैเคฌ เคฌเคŸเคจ (Tab Button)

เคŸैเคฌ เคฌเคŸเคจ เคŸाเค‡เคŸเคฒ เคฌाเคฐ เค•े เค ीเค• เคจिเคšे เคนोเคคा เคนै MS Word เคฎें  home, insert ,page layout , reference, mailings, review ,view เคŸैเคฌ เคนोเคคे เคนै เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा contextual เคŸैเคฌ เคญी เคชाเค เคœाเคคे เคนै contextual tab เคคเคฌ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै เคœเคฌ เค†เคช เค•िเคธी เค‘เคฌ्เคœेเค•्เคŸ เค•ो เคกाเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ्เคธ เคฎें เค‡เคจ्เคธเคฐ्เคŸ เค•เคฐเคคे เคนै contextual tab เค•ा เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ Format, Design เคŸैเคฌ เคนै।

เคฐिเคฌเคจ (Ribbon)

เคฐिเคฌเคจ,  เคŸैเคฌ เคฌเคŸเคจ เค•ा เคนी เคญाเค— เคนोเคคा เคนै เค‡เคธ เคฐिเคฌเคจ เคฎें เค•เคฎांเคก เคฌเคŸเคจ เคนोเคคा เคนै।  เค‡เคธ เค•เคฎांเคก เคฌเคŸเคจ เคธे เคนी MS Word เคฎें เค•ाเคฐ्เคฏ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।  เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ  เค•े เคฒिเค cut ,Copy ,Paste, Bold, Italic, Underline etc เคฏे เคธเคฌ เค•เคฎांเคก เค•เคนเคฒाเคคा।

 เคฐूเคฒเคฐ (Ruller)

เคฐिเคฌเคจ เค•े เคจिเคšे เคฐूเคฒเคฐ เคชाเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœिเคธเคธे เคชेเคœ เค•ी เคธेเคŸिंเค— เค•ी เคœाเคคी เคนै เคœैเคธे เคชेเคœ เค•ी เคฎाเคฐ्เคœिเคจ, เคŸैเคฌ, เคชैเคฐाเค—्เคฐाเคซ  เค†เคฆि  เค•ो เคธेเคŸ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै।  ms word เคฎें เคฆो เคฐूเคฒเคฐ เคชाเค เคœाเคคे เคนै เคเค• เคนोเคฐिเคœेंเคŸเคฒ เคฆूเคธเคฐा เคตเคฐ्เคŸीเค•เคฒ।

เคธ्เค•्เคฐॉเคฒ เคฌाเคฐ (Scroll Bar )

MS Word เค•े เคตिเคฃ्เคกो เคฎें เคฆो เคธ्เค•्เคฐॉเคฒ เคฌाเคฐ เคชाเค เคœाเคคे เคนै เคเค• เคนोเคฐिเคœेंเคŸเคฒ เคฆूเคธเคฐा เคตเคฐ्เคŸीเค•เคฒ เคนोเคฐिเคœेंเคŸเคฒ เคธ्เค•्เคฐॉเคฒ เคฌाเคฐ เคธे เคชेเคœ เค•ो เคฆाเคฏे-เคฌाเคं (Left -Right ) เค–िเคธเค•ाเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।  เค”เคฐ เคตเคฐ्เคŸीเค•เคฒ เคธ्เค•्เคฐॉเคฒ เคฌाเคฐ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคชेเคœ เค•ो เคŠเคชเคฐ เคจिเคšे (up-down) เค•เคฐเคจे เค•े  เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

เคธ्เคŸेเคŸเคธ เคฌाเคฐ (Status Bar )

MS Word เคตिเคฃ्เคกो เค•े เคจिเคšเคฒे เคนिเคธ्เคธे เคชเคฐ  เคเค• เคชเคŸ्เคŸी เคนोเคคी เคนै เคœिเคธ เคชเคฐ เคชेเคœ เคจंเคฌเคฐ, เคธेเค•्เคถเคจ เคจंเคฌเคฐ , เคฒाเค‡เคจ เคธंเค–्เคฏा , เคฐिเค•ॉเคฐ्เคกिंเค— เค†เคฆि เคฆिเค–ाเคคा เคนै।  เค”เคฐ เคธ्เคŸेเคŸเคธ เคฌाเคฐ เคฎें เคนी เคต्เคฏू เคฌเคŸเคจ เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเคธे เค†เคช เคกाเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ्เคธ เคชेเคœ เค•ो เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคต्เคฏू(Print Layout, Full screen Reading , web layout, outline ,draft ) เคฎें เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคฐाเค‡เคŸ เคธाเค‡เคก เคฎें เฅ›ूเคฎ เคธ्เคฒाเค‡เคกเคฐ เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเคธे เคชेเคœ เค•ो เฅ›ूเคฎ เค‡เคจ เค”เคฐ เฅ›ूเคฎ เค†เค‰เคŸ เค•เคฐ เค•े เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนै।

เคนेเคฒ्เคช เคฌเคŸเคจ (Help Button )

 MS Word เคตिंเคกो เคฎें เค•्เคฒोเคœ เคฌเคŸเคจ เค•े เค ीเค• เคจिเคšे เคเค• เค•्เคตेเคถ्เคšเคจ เค•ा เคšिเคจ्เคน "? "(Question) เคชाเคฏा เคœाเคคा เคนै เค‰เคธे เคนेเคฒ्เคช เคฌเคŸเคจ เค•े เคจाเคฎ เคธे เคœाเคจเคคे เคนै । เคœिเคธเคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคจे เคธे เคเค• เคนेเคฒ्เคช เค•ा เคตिंเคกो เค“เคชเคจ เคนोเค—ा। เคนेเคฒ्เคช เคตिंเคกो เคธे เค†เคช MS Word เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เค†เคช เค•ुเค› เคœाเคจเค•ाเคฐी เค‘เคซ เคฒाเค‡เคจ เค”เคฐ เค‘เคจเคฒाเค‡เคจ เคฒे เคธเค•เคคे เคนै।

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคฎेเคฎोเคฐी เค•्เคฏा เคนै?

 


Computer Memory in Hindi – เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी เค•्เคฏा เคนै?

  • เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी เคเค• เคกिเคตाเค‡เคธ เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคกेเคŸा เค”เคฐ เคธूเคšเคจा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.

  • เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนें เคคो, “Computer Memory เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนिเคธ्เคธा เคนै เคœिเคธเคฎें data เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเค•े เคฐเค–ा เคœाเคคा เคนै, เคฌिเคจा เคฎेเคฎोเคฐी เค•े เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ाเคฎ เคจเคนीं เค•เคฐเคคा.”

  • เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคกेเคŸा เค”เคฐ เคธूเคšเคจा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เค…เคชเคจे เคฆिเคฎाเค— เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐเคคा เคนै เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ data (เคกेเคŸा) เค”เคฐ information (เคธूเคšเคจा) เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค memory เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐเคคा เคนै.

  • เคธเคฐเคฒ เคถเคฌ्เคฆो เคฎें เค•เคนे เคคो “เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी เคเค• เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐॉเคจिเค• เคกिเคตाเค‡เคธ เคนै เคœिเคธเค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เค”เคฐ เคธूเคšเคจाเค“ं เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค…เคชเคจे เค•ाเคฐ्เคฏों เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐเคคा เคนै. “

  • เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ो เค›ोเคŸे เค›ोเคŸे เคนिเคธ्เคธों เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค (divide) เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœिเคจ्เคนे เคนเคฎ cell เค•เคนเคคे เคนै। เค‡เคจ Cell เคฎें เคกेเคŸा เคฌाเค‡เคจเคฐी (0,1) เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธ्เคŸोเคฐ เคนोเคคा เคนै.

  • เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी เค‡เคจเคชुเคŸ เค”เคฐ เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เคฆोเคจों เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเค•्เคทเคฎ เคนोเคคी เคนै।

  • เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी เคฌเคนुเคค เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคนोเคคी เคนै- เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी (Primary memory), เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी (Secondary memory) , เค•ैเคถ เคฎेเคฎोเคฐी (Cache Memory) เค”เคฐ เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी (Register memory). เค‡เคจ เคธเคญी เคฎेเคฎोเคฐी เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคนเคฎ เคจीเคšे เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคธे เคชเคข़ेंเค—े।

Types of Computer Memory in Hindi – เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी เค•े เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนोเคคे เคนैं:

  1. เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी (Primary memory)
  2. เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी (Secondary memory)
  3. เค•ैเคถ เคฎेเคฎोเคฐी (Cache Memory)
  4. เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ (Register)

เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी (Primary Memory)

เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคฎुเค–्เคฏ เคฎेเคฎोเคฐी (main memory) เคนोเคคी เคนै เคœो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคกेเคŸा เค”เคฐ เคธूเคšเคจा (information) เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคคी เคนै।

เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนें เคคो, “เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎैเคฎोเคฐी เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी เคนै เคœिเคธे CPU เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคธीเคงे เคเค•्เคธेเคธ (access) เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।“

เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ो เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคธ्เคŸोเคฐेเคœ เค•े เคจाเคฎ เคธे เคญी เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै เคœो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฎเคฆเคฐเคฌोเคฐ्เคก เคชเคฐ เคธ्เคฅिเคค เคนोเคคी เคนै। เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ो Semiconductor (เค…เคฐ्เคงเคšाเคฒเค•) เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคธे เคฌเคจाเคฏा เคœाเคคा เคนै।

เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคธ्เคŸोเคฐेเคœ เค•्เคทเคฎเคคा เคธिเคฎिเคค (limited) เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฏเคน เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐ เคชाเคคी เคนै। เคเค• เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ा เคธाเค‡เคœ เคฒเค—เคญเค— 4 GB เคนोเคคा เคนै।

เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी Volatile เค”เคฐ Non Volatile เคฆोเคจों เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคนोเคคी เคนै। Volatile memory เคตเคน เคฎेเคฎोเคฐी เคนोเคคी เคนै เคœो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े ON เคฐเคนเคจे เคคเค• เคนी เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคคी เคนै, เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े off เคนोเคจे เคชเคฐ เค‡เคธเคฎें เคฐเค–ा เคกेเคŸा เค…เคชเคจे เค†เคช เคกिเคฒीเคŸ เคนो เคœाเคคा เคนै। Non-Volatile เคตเคน เคฎेเคฎोเคฐी เคนोเคคी เคนै เคœो เคนเคฎेเคถा เค•े เคฒिเค เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเค•े เคฐเค–เคคी เคนै।

เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เคฎเคนंเค—ी เคนोเคคी เคนै เคฒेเค•िเคจ เคฏเคน เคคेเคœ เค—เคคि (speed) เค•े เคธाเคฅ เคกेเคŸा เค•ो เคเค•्เคธेเคธ เค•เคฐเคคी เคนै। เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เค•े เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนोเคคे เคนै เคชเคนเคฒा RAM (เคฐैंเคกเคฎ เคเค•्เคธेเคธ เคฎेเคฎोเคฐी) เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा ROM (เคฐीเคก เค“เคจเคฒी เคฎेเคฎोเคฐी) .

เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ

(i). RAM (เคฐैเคฎ)

RAM เค•ा เคชूเคฐा เคจाเคฎ Random Access Memory (เคฐैंเคกเคฎ เคเค•्เคธेเคธ เคฎेเคฎोเคฐी) เคนोเคคा เคนै। RAM เคฎें เคกेเคŸा เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े ON เคฐเคนเคจे เคคเค• เคนी เคธ्เคŸोเคฐ เคฐเคนเคคा เคนै, เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े OFF เคนोเคจे เคชเคฐ เค‡เคธเคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคกेเคŸा เค…เคชเคจे เค†เคช เคกिเคฒीเคŸ เคนो เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เค‡เคธे Volatile memory เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।

RAM เค•ो เคธिเคธ्เคŸเคฎ เคฎेเคฎोเคฐी, เค”เคฐ เคฐीเคก เคฐाเค‡เคŸ เคฎेเคฎोเคฐी เค•े เคจाเคฎ เคธे เคญी เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคกेเคŸा เค•ो เคเค•्เคธेเคธ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคฌिเคœเคฒी เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคชเคก़เคคी เคนै। เคฏเคฆि เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฌंเคฆ เคนो เคœाเคคा เคนै เคฏा เคฌिเคœเคฒी เคšเคฒी เคœाเคคी เคนै เคคो เค‡เคธเคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคธाเคฐा เคกेเคŸा เคกिเคฒीเคŸ เคนो เคœाเคคा เคนै।

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ RAM เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคกेเคŸा เค•ो เคคेเคœ เค—เคคि เค•े เคธाเคฅ เคเค•्เคธेเคธ เค•เคฐเคคा เคนै เคœिเคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคคेเคœी เคธे เค•ाเคฐ्เคฏो เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐ เคชाเคคा เคนै।

RAM เค•े เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนोเคคे เคนै เคชเคนเคฒा SRAM (เคธ्เคŸेเคŸिเค• เคฐैंเคกเคฎ เคเค•्เคธेเคธ เคฎेเคฎोเคฐी) เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा DRAM (เคกाเคฏเคจाเคฎिเค• เคฐैंเคกเคฎ เคเค•्เคธेเคธ เคฎैเคฎोเคฐी) .

 

(ii). ROM (เคฐोเคฎ)

ROM เค•ा เคชूเคฐा เคจाเคฎ Read Only Memory (เคฐीเคก เค“เคจเคฒी เคฎेเคฎोเคฐी) เคนोเคคा เคนै। เคฏเคน เคเค• non volatile เคฎैเคฎोเคฐी เคนै เคœिเคธเค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคฏเคน เคนै เค•ि เคฏเคน เคนเคฎेเคถा เค•े เคฒिเค เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเค•े เคฐเค–เคคी เคนै।

เคฏเคฆि เคฌिเคœเคฒी เคšเคฒी เคœाเคคी เคนै เค”เคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฌंเคฆ เคนो เคœाเคคा เคนै เคคो เคญी ROM เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคกेเคŸा เคกिเคฒीเคŸ เคจเคนी เคนोเคคा। เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें เคกेเคŸा เค•ो permanently (เคนเคฎेเคถा เค•े เคฒिเค) เคธ्เคŸोเคฐ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เคฒेเค•िเคจ RAM เคฎें เคนเคฎ เคเคธा เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคे।

ROM เค•े เคคीเคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนोเคคे เคนै เคชเคนเคฒा PROM (เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎेเคฌเคฒ เคฐीเคก เค‘เคจเคฒी เคฎैเคฎोเคฐी) เคฆूเคธเคฐा EPROM (เคเคฐेเคœेเคฌเคฒ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎेเคฌเคฒ เคฐीเคก เค‘เคจเคฒी เคฎैเคฎोเคฐी) เค”เคฐ เคคीเคธเคฐा EEPROM (เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐिเค•เคฒी เค‡เคฐेเคœेเคฌเคฒ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎेเคฌเคฒ เคฐीเคก เค‘เคจเคฒी เคฎैเคฎोเคฐी)

เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคตिเคถेเคทเคคाเคं (Characteristics of Primary Memory in Hindi)

  1. เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคกेเคŸा เค•ो เคคेเคœ เค—เคคि เค•े เคธाเคฅ เคเค•्เคธेเคธ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।
  2. เค•ैเคถ เคฎेเคฎोเคฐी (cache memory) เค•े เคฌाเคฆ เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคนी เคธ्เคชीเคก เคธเคฌเคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคนोเคคी เคนै।
  3. เค‡เคธเค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो ON เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เค•ो run เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.
  4. เคฏเคน semiconductor (เค…เคฐ्เคงเคšाเคฒเค•) เคช्เคฐเคฆाเคฐ्เคฅ เคธे เคฌเคจी เคนोเคคी เคนै.
  5. เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เคฎเคฆเคฐเคฌोเคฐ्เคก เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคนोเคคी เคนै.
  6. เคฏเคน เคฎेเคฎोเคฐी เคœ्เคฏाเคฆा เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคी เค•्เคฏोเค•ि เค‡เคธเค•ी เคธ्เคŸोเคฐेเคœ เค•्เคทเคฎเคคा (storage capacity) เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เคนोเคคी เคนै।
  7. เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เคธीเคงे CPU เค•े เคธाเคฅ เคธंเคšाเคฐ (communication) เค•เคฐเคคी เคนै।

2 – Secondary Memory (เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी)

เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เคญी เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคเค• เคฎेเคฎोเคฐी เคนै เคœिเคธे CPU เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคธीเคงे (direct) เคเค•्เคธेเคธ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा। เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคจเคนीं เคนोเคคी เคนै เค‡เคธे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เค…เคฒเค— เคธे เคœोเคก़ा เคœाเคคा เคนै।

เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी non-volatile เคฎेเคฎोเคฐी เคนै เค…เคฐ्เคฅाเคค् เค‡เคธเคฎें เคกेเคŸा เคนเคฎेเคถा เค•े เคฒिเค เคธ्เคŸोเคฐ เคฐเคนเคคा เคนै เคฏाเคจी เค•ि เค…เค—เคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฌंเคฆ เคญी เคนो เคœाเค เคคो เค‡เคธเค•ा เคกेเคŸा เคกिเคฒीเคŸ เคจเคนी เคนोเคคा।

Secondary memory เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ permanent เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคคाเค•ि เคญเคตिเคท्เคฏ เคฎें เคฏूเคœเคฐ เค‰เคธ เคกेเคŸा เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐ เคธเค•े।

เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคธ्เคŸोเคฐेเคœ เค•्เคทเคฎเคคा เค…เคงिเค• เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฏเคน เคœ्เคฏाเคฆा เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคी เคนै।

เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคฌเคก़े เค†เค•ाเคฐ เคตाเคฒे เคกेเคŸा เคœैเคธे (เคตीเคกिเคฏो, เค‡เคฎेเคœ, เค‘เคกिเคฏो, เคซाเค‡เคฒ) เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें เคฏเคฆि เคฌिเคœเคฒी เคšเคฒी เคœाเคคी เคนै เคคो เคญी เคกेเคŸा เคกिเคฒीเคŸ เคจเคนीं เคนोเคคा।

CPU เคธीเคงे เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ो เคเค•्เคธेเคธ เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคा। เค‡เคธे เคเคธा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•े เคกेเคŸा เค•ो เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें เคŸ्เคฐांเคธเคซเคฐ เค•เคฐเคจा เคนोเค—ा เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ CPU เคธेเค•เคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ो เคเค•्เคธेเคธ เค•เคฐ เคชाเคฏेเค—ा।

เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เค•ो เคเค•्เคธเคŸเคฐ्เคจเคฒ เคฎेเคฎोเคฐी เคฏा เคธเคนाเคฏเค• เคฎेเคฎोเคฐी เคญी เค•เคนเคคे เคนै। เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें เคนเคฎ เคกेเคŸा เค•ो เคเค• เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคธे เคฆूเคธเคฐे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคŸ्เคฐांเคธเคซเคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै।

เคฏเคน เคฎेเคฎोเคฐी เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เค•ाเคซी เคธเคธ्เคคी เคนोเคคी เคนै। เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎें เคฎेเคฎोเคฐी เค•े เค•ुเค› เค‰เคฆเคนाเคฐเคฃ :- เคนाเคฐ्เคก เคกिเคธ्เค• , pendrive , DVD, CD, เค”เคฐ เคฎैเค—्เคจेเคŸिเค• เคŸेเคช เค†เคฆि।

เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคตिเคถेเคทเคคाเคं (Characteristics of Secondary Memory in Hindi)

  1. เคฏเคน เคฎेเคฎोเคฐी เค…เคงिเค• เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคी เคนै। เค‡เคธเค•ी เคธ्เคŸोเคฐेเคœ เค•्เคทเคฎเคคा เค…เคงिเค• เคนोเคคी เคนै।
  2. เค‡เคธเคฎें เคฌिเคœเคฒी เคšเคฒे เคœाเคจे เคชเคฐ เคกेเคŸा เคกिเคฒीเคŸ เคจเคนीं เคนोเคคा।
  3. เคฏเคน เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคธเคธ्เคคी เคนोเคคी เคนै।
  4. เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เคธ्เคชीเคก เคงीเคฎी (slow) เคนोเคคी เคนै।
  5. เค‡เคธเค•े เคกेเคŸा เค•ो เคเค• เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคธे เคฆूเคธเคฐे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เค†เคธाเคจी เคธे เคŸ्เคฐाเคจ्เคธเคซเคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं.
  6. เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เค•ो CPU เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคธीเคงे (direct) เคเค•्เคธेเคธ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा।

3- Cache Memory (เค•ैเคถ เคฎेเคฎोเคฐी)

Cache Memory เคเค• เคคेเคœ เค—เคคि เคธे เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒी เคฎेเคฎोเคฐी เคนै เคœिเคธเค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคธीเคชीเคฏू เค•ी เคธ्เคชीเคก เคคเคฅा เคชเคฐเคซॉเคฐเคฎेंเคธ เค•ो เคฌเคข़ाเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

เค•ैเคถ เคฎेเคฎोเคฐी เคเค• เคนाเคˆ-เคธ्เคชीเคก เคฎेเคฎोเคฐी เคนै เคœिเคธเค•ा เค†เค•ाเคฐ เคคो เค›ोเคŸा เคนोเคคा เคนै เคฒेเค•िเคจ เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เคธे เคคेเคœ เคนोเคคी เคนै।

เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เค•ो เคเค•्เคธेเคธ เค•เคฐเคจा เค†เคธाเคจ เคนै เค”เคฐ CPU เค‡เคธे เคคेเคœ เค—เคคि เคธे เคเค•्เคธेเคธ เค•เคฐเคคा เคนै। เค‡เคธ เคฎेเคฎोเคฐी เค•ो เค…เคจ्เคฏ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคเค•्เคธेเคธ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคฌเคฒ्เค•ि เค‡เคธे เค•ेเคตเคฒ CPU เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคนी เคเค•्เคธेเคธ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।

เค•ैเคถ เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें เค‰เคธ เคกेเคŸा เคฏा เคซाเค‡เคฒों เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœिเคจเค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ CPU เคจिเคฏเคฎिเคค เคฐूเคช เคธे เค•เคฐเคคा เคนै। เคœเคฌ เคญी เคธीเคชीเคฏू เค•ो เค•ोเคˆ เคกेเคŸा เคšाเคนिเค เคนोเคคा เคนै เคคो เคธीเคชीเคฏू เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เค‰เคธ เคกेเคŸा เค•ो เค•ैเคถ เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें เคขूंเคขเคคा เคนै।

เค•ैเคถ เคฎैเคฎोเคฐी เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ –

เค‡เคธเค•े เคคीเคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนोเคคे เคนैं:-

  1. L1 Cache
  2. L2 Cache
  3. L3 Cache

L1 Cache

เคฏเคน เคเค• เค›ोเคŸी เคฎेเคฎोเคฐी เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเค•ा เค†เค•ाเคฐ 2KB เคธे 64 KB เคคเค• เคนोเคคा เคนै। L1 cache เคฎें เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े cache เคนोเคคे เคนैं เคชเคนเคฒा เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เค•ैเคถ (instruction cache) เคœो CPU เคฆ्เคตाเคฐा เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคจिเคฐ्เคฆेเคถों เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคคे เคนै เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा เคกेเคŸा เค•ैเคถ (data cache) เคœो CPU เคฆ्เคตाเคฐा เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคคे เคนै।

L2 Cache

L2 cache เค•ा เคธाเค‡เคœ़ L1 cache เคธे เคฅोเคกा เคฌเคข़ा เคนोเคคा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเค•ी เคธ्เคชीเคก L1 cache เคธे เคฅोเคก़ी เค•เคฎ เคนोเคคी เคนै। เค‡เคธเค•ा เค†เค•ाเคฐ 256 kb เคธे 512 kb เค•े เคฌीเคš เคนोเคคा เคนै।

L3 Cache

เคฏเคน เคธाเค‡เคœ เคฎें L1 cache เค”เคฐ L2 cache เคธे เคฅोเคก़ी เคฌเคก़ी เคนोเคคी เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเค•ी เคธ्เคชीเคก L1 cache เค”เคฐ L2 cache เคฎेเคฎोเคฐी เคธे เคฅोเคก़ी เค•เคฎ เคนोเคคी เคนै। เค‡เคธเค•ा เค†เค•ाเคฐ 1 MB เคธे 8 MB เคคเค• เคนोเคคा เคนै।

เค•ैเคถ เคฎैเคฎोเคฐी เค•ी เคตिเคถेเคทเคคाเคं (Characteristics of Cache Memory in Hindi)

  1. Cache Memory เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เคธे เคญी เค…เคงिเค• Fast (เคคेเคœ) เคนोเคคी เคนै.
  2. เค‡เคธเคฎें เคกेเคŸा เคนเคฎेเคถा เค•े เคฒिเค เคธ्เคŸोเคฐ เคจเคนीं เคฐเคนเคคा.
  3. เคฏเคน เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เคฎाเคค्เคฐा เคฎें data เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै.
  4. เค‡เคธเค•ी เค•ीเคฎเคค เคฌเคนुเคค เคœ्เคฏाเคฆा เคนोเคคी เคนै.

4- Register (เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ)

เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคธเคฌเคธे เค›ोเคŸी เคฎेเคฎोเคฐी เคนोเคคी เคนै เค”เคฐ เค•ाเคซी เคคेเคœ เคนोเคคी เคนै। Register เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— CPU เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เค•ाเคฐ्เคฏों เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

เคœเคฌ เคนเคฎ เค•ोเคˆ เค‡เคจเคชुเคŸ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो เคฆेเคคे เคนै เคคो เคฏे เค‡เคจเคชुเคŸ เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เคฎें store เคนो เคœाเคคे เคนै เค”เคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค— เค•े เคฌाเคฆ เคœो เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เคฎिเคฒเคคा เคนै เคตो เคญी register เคธे เคนी เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै। เคคो เคนเคฎ เค•เคน เคธเค•เคคे เคนै เค•ि register เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— CPU เค•े เคฆ्เคตाเคฐा data เค•ो เคช्เคฐोเคธेเคธ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

เคฏเคน เคฎुเค–्เคฏ เคฎेเคฎोเคฐी เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคฌिเคฒเค•ुเคฒ เคจเคนीं เคนै। เคฏเคน เคฎेเคฎोเคฐी temporary เคกेเคŸा เค”เคฐ เคจिเคฐ्เคฆेเคถों เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคคी เคนै เคœिเคจ เคจिเคฐ्เคฆेเคถों เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคคुเคฐंเคค เค•िเคธी เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ो เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจे เค•ी เคธ्เคชीเคก เค‰เคธเคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เค•ी เคธंเค–्เคฏा เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคนोเคคी เคนै। เค…เคฐ्เคฅाเคค् เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคœिเคคเคจे เคœ्เคฏाเคฆा เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เคนोंเค—े เค‰เคคเคจी เคนी เคœ्เคฏाเคฆा เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคธ्เคชीเคก เคนोเค—ी.

เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เค•เคˆ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนै เคœैเคธे :- เค…เคก्เคฐेเคธ เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ , เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เค•ाเค‰ंเคŸเคฐ เค”เคฐ เคกेเคŸा เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เค†เคฆि।

Types of Register in Hindi – เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ

1- Data Register – เคฏเคน เคเค• 16-เคฌिเคŸ เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เคนै เคœिเคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— CPU เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคช्เคฐोเคธेเคธ เค•िเคฏे เคœाเคจे เคตाเคฒे operands (variables) เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

2- Program Counter – เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เค•ाเค‰ंเคŸเคฐ เคเค• 16 bit เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เคนोเคคा เคนै เคœो execute เคนोเคจे เคตाเคฒी เค…เค—เคฒी instruction (เคจिเคฐ्เคฆेเคถ) เค•े address เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเค•े เคฐเค–เคคा เคนै।

3- Instructor Register – เคฏเคน เคญी เคเค• 16-เคฌिเคŸ เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เคนै เคœो เค‰เคจ เคจिเคฐ्เคฆेเคถों เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคคा เคœो main memory เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคे เคนै।

4- Accumulator – เคฏเคน เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ 16 เคฌिเคŸ เค•ा เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค‰เคคเคชเคจ्เคจ (produce) เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

5- Address Register – เคฏเคน เคเค• 12 เคฌिเคŸ เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เคนै เคœिเคธเค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคฎेเคฎोเคฐी เคฒोเค•ेเคถเคจ เค•े address เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.

6- I/O Register – เคฏเคน เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ เค•िเคธी I/O เคกिเคตाเค‡เคธ เค•े เคเคก्เคฐेเคธ เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคคा เคนै।

Computer Memory เค•्เคฏा เคนै?

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी เคเค• เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐॉเคจिเค• เคกिเคตाเค‡เคธ เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคกेเคŸा เค”เคฐ เคธूเคšเคจा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎेเคฎोเคฐी เค•े เค•िเคคเคจे เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนोเคคे เคนैं?

เค‡เคธเค•े 4 เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนोเคคे เคนैं:- เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी, เคธेเค•ेंเคกเคฐी, เค•ैเคถ เคฎेเคฎोเคฐी เค”เคฐ เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ.

เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:
เคธเคฆเคธ्เคฏเคคा เคฒें เคธंเคฆेเคถ (Atom)

Voter ID Card Download เค•ैเคธे เค•เคฐें ?

1. เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เค†เคงिเค•ाเคฐिเค• เคฎเคคเคฆाเคคा เคธेเคตा เคชोเคฐ्เคŸเคฒ voters.eci.gov.in เคชเคฐ เคœाเคँ। 2. เคนोเคฎ เคชेเคœ เค•े เคฆाเคนिเคจे เคธाเค‡เคก เคฎे เค‰เคชเคฐ เค•े เคคเคฐเคซ 'Login' เคฌเคŸเคจ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคœिเคธ...

  • Introduction My Self ๐Ÿ“ข
    Good Morning ๐ŸŒž All of You  First of all, Thank you for giving me this opportunity to introduce myself. My name is Samir Kumar Sharma.  I a...
  • SAWRATCUT KEY
                            SAWRATCUT   KEY 1 {เคธเคฎाเคจ्เคฏ } Sawratcut key Link ๐Ÿ‘‡ https://drive.google.com/file/d/1YgUeUhvzYN8tdb4jKHvKYVEJeNRKjsg7/...
  • My Resume